Tuinbouw pontificaal in beeld in Tegenlicht

07-11-2022 Updated on: 09-11-2022

Nieuws Algemeen

Sorteren van tomaten. - Foto: Kadir van Lohuizen Tomatoes are being sorted at Tomatoworld in Honselersdijk.

Vanavond 7 november komt de tuinbouw breed in beeld. VPRO Tegenlicht vertoont de kijk van topfotograaf- en filmmaker Kadir van Lohuizen op de Nederlandse voedselketen van zaadje tot aan de consument.

Kadir van Lohuizen is een gelauwerd fotograaf, met een eigen kijk op het harde nieuws dat hij overal ter wereld voor de lens heeft gehad. In eigen land dan eens in de kassen gaan kijken, die hij normaal gesproken alleen maar terloops bekeek vanuit een vliegtuigraampje van en naar Schiphol, dat kwam ervan op aangeven van de Costa Ricaanse Westlanders Ed Smit en Renée Snijders en hun internationale tuinbouwplatform Eat This.

Fotograaf ‘in residency’ in de kas

Van Lohuizen was dit voorjaar een van de prominenten, die op uitnodiging van Eat This kennismaken met de tuinbouw middels een ‘In Residency’. Snijders: “Kadir heeft het afgelopen jaar zelf tomaten geplukt, gesprekken gevoerd met productiemanagers, directeuren en tuinbouwvertegenwoordigers. We hebben hem ondergedompeld in ‘onze’ wereld zonder vooraf vragen te stellen of afspraken met hem te maken.”

Dat zou als een potentieel risico kunnen gelden. Want wat voor beeld komt daar dan uit naar voren? Afgelopen vrijdag 4 november wijdde dagblad Trouw zijn gehele tweede katern aan het beeld waarmee Van Lohuizen terugkwam uit de tuinbouw én de akkerbouw en veehouderij en hun ketens. En vanavond dus VPRO Tegenlicht met het bewegend beeld van Van Lohuizen.

Wat voor gevoel wekt Voedsel BV op?

Wat in die beelden, fotografisch en filmisch, in elk geval onvermijdelijk naar voren komt is de massaliteit van de productie in ‘Nederland, de Voedsel BV’. Dat kan een warm gevoel van trots opwekken, zeker voor tuinbouwprofessionals die hun eigen sector mooi in beeld gebracht zien. Maar het kan net zo makkelijk een gevoel van vervreemding of zelfs verontwaardiging opwekken, bij mensen die hier het bewijs menen te zien dat moderne tuinders en boeren in alle grootschaligheid de connectie met de natuur zijn kwijtgeraakt.

Hoeveel kennis en hoe je die weegt

Dat laatste was het effect dat de Oostenrijkse filmmaker Nikolaus Geyrhalter bereikte met zijn onopgesmukte beelden van de voedselindustrie in de film ’Our daily bread’ . Zonder commentaar, zonder muziek, alleen maar die eindeloos lopende band met kuikens, die onafzienbare kassen en akkers, dat herhalende werk. Het is maar net hoeveel of weinig je al weet van wat er echt omgaat in de tuinbouw en hoe je die kennis weegt. Gezien het predikaat ‘ontluisterend’ dat ze zelf aan hun uitzending meegeven, zitten de redacteuren van Tegenlicht niet aan de trotse kant van het spectrum.