‘Ruimte voor hergebruik gezuiverd afvalwater’

Tot nu behandelen rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi’s) water voornamelijk voor lozing in de natuur. De aanpassing door het Europees Parlement betreft de instelling van een nieuwe richtlijn met minimumvereisten waaraan gezuiverd afvalwater moet voldoen voor gebruik in landbouw (voor beregening, gieten en irrigatie) en industrie.

Het gebruik van dit gezuiverd afvalwater moet de huidige druk op het gebruik van oppervlakte- en grondwater terugdringen, aldus een bericht op de website van Waterforum. Na de officiële aankondiging in het publicatieblad van de Europese Unie treedt de richtlijn na drie jaar in werking.

Daling grondwaterpeil bedreiging

Het Europees Parlement noemt de daling van het grondwaterpeil, met name door irrigatie van de landbouw maar ook door industrieel gebruik en stedelijke ontwikkeling, een van de grootste bedreigingen voor het watermilieu in de EU. Volgens het Europees Parlement maakt de nieuwe wetgeving het al in 2025 mogelijk om in Europa 6,6 miljard kubieke meter van rwzi’s te hergebruiken. Daarmee zou meer dan de helft van het huidige watervolume van rwzi’s beschikbaar komen voor irrigatie. Het huidige hergebruik in Europa van gezuiverde afvalwater is jaarlijks 1,1 miljard kubieke meter.

Het huidige watersysteem in Nederland, beïnvloed door menselijke activiteit. De genoemde watervolumes en netto druk zijn weergegeven in miljoenen kubieke meter per jaar. De stromen zijn exclusief koelwater voor industrie. Voor landbouw geven de waardes de vraag voor beregenen/bevochtigen/gieten. – Bron: KWR

‘Meetverplichting niet eenvoudig’

In een bericht op Waterforum in december 2019 zei Guus Meis, beleidsspecialist Water & Omgeving bij Glastuinbouw Nederland, blij te zijn met de mogelijkheid om het gezuiverde effluent van rwzi’s rechtstreeks aan tuinders te leveren. Er zijn wel goede afspraken nodig wie de vereisten vanuit de EU op zich neemt, aldus Meis. “Voor een individuele ondernemer is de meetverplichting, bijvoorbeeld voor E-coli, niet eenvoudig, dus het is waarschijnlijker dat een partij dat voor zijn rekening neemt die aan meerdere tuinders water levert. Bovendien is er naast filtratie altijd een ontzoutingstechniek nodig om de vereiste waterkwaliteit te bereiken.”

Waterkwaliteitspecialist voor Waterschap Aa en Maas Wim van der Hulst noemt de rechtstreekse levering van het gezuiverde afvalwater relevant voor bedrijfstakken als de tuinbouw in Nederland en in Vlaanderen, maar is die het meest profijtelijk voor teeltbedrijven in onder andere mediterrane landen.

Hergebruik is goed

Onderzoeksinstelling KWR deed een studie naar de effecten van het hergebruik van water op het zoetwatersysteem in Nederland en Vlaanderen. Hieruit blijkt dat waterhergebruik in potentie de belasting op het grondwater kan verminderen.

Hergebruik is funest

Overigens is niet iedereen even enthousiast over de nieuwe bijdrage die aan afvalwater wordt toegekend. Piet Verdonschot (WUR) en Philip Jan Witte (VU Amsterdam) uitten een jaar geleden in een ingezonden brief in Trouw hun zorgen over de gevolgen van hergebruik van afvalwater voor de natuur. Volgens hen is het effluent van zuiveringsinstallaties nodig om planten en dieren in beken een periode van droogte te laten overleven. “Als we dat water gaan gebruiken voor de landbouw, is het gedaan met het leven in de beek”.