Als je een week het nieuws volgt, wordt het steeds ingewikkelder om te begrijpen wat nu nog de samenhang is in de energietransitie. Minister van Klimaat en Groene Groei Sophie Hermans gaf onlangs aan dat ze de komende vijftien jaar fors minder windmolens wil laten bouwen dan gepland op de Noordzee. Volgens haar zijn eerdere doelen voor windenergie op zee niet realistisch meer.
Zo neemt volgens de minister het gebruik van groene stroom minder snel toe dan verwacht. In diezelfde week besluit het Internationaal Gerechtshof in Den Haag dat landen, waaronder ook Nederland, het klimaat beter moeten beschermen om burgers zo een schone, gezonde en duurzame leefomgeving te garanderen. Intussen is er een uittocht van de chemische industrie uit Nederland begonnen. Deze sector is goed voor bijna 30% van het totale energieverbruik van de Nederlandse industrie. De chemiesector is van mening dat hier veel te hoge energieprijzen zijn, er een overvol elektriciteitsnet is en veel te veel milieu- en klimaateisen.
Het lijkt er erg op dat iedereen een beetje zijn eigen ding doet
Overheid, energie-intensieve bedrijven en rechters
Het lijkt er dus erg op dat iedereen een beetje zijn eigen ding doet. De overheid die tegenwoordig bijna ieder jaar haar doelen voor de energietransitie aanpast en met nieuwe regels komt voor energiebelasting en tarieven voor CO2-heffingen. Energie-intensieve ondernemingen die in dit land geen langetermijn-businessplannen meer kunnen maken en als ze de mogelijkheid hebben vertrekken. Rechters die steeds vaker de neiging hebben om uitspraken te doen die verregaande maatschappelijke en sociaaleconomische gevolgen hebben.
Laten we juist voor het oplossen van die maatschappelijke en economische vraagstukken het politieke debat hebben uitgevonden. De rechter wil tegenwoordig vooral de burger beschermen. Maar diezelfde burger stapte in 2024 juist 6% vaker in het vliegtuig, op zoek naar ontspanning en rust op een zonnig en verafgelegen strand.
Afhankelijker van buitenland
Door al dat geharrewar in de polder wordt het er niet beter van. De economie verzwakt, de duurzame-energiedoelen raken uit beeld en we worden steeds afhankelijker van het buitenland. En dat buitenland bestaat niet louter uit altruïstische landen die met veel sympathie en compassie naar ons polderlandje kijken. Geopolitiek is er echt iets aan de hand in de wereld.
Het is dan ook de hoogste tijd dat er weer stevige regie komt op de energietransitie. Een stabiel overheidsbeleid, pragmatische doelen, geen kosten en tijd verspillende procedures, rechters die hun grenzen kennen, helderheid voor ondernemingen om te investeren en hopelijk consumenten die ook wat meer duurzame keuzes gaan maken.
