Landbouwminister Femke Wiersma is bezorgd over de toekomst van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). De Europese Commissie komt volgende week met plannen om de Europese begroting, het meerjarig financieel kader (MFK) te hervormen, met mogelijk grote gevolgen voor het GLB.
Het GLB wordt mogelijk samengevoegd met andere begrotingen. Dat heeft verschillende effecten: lidstaten krijgen meer ruimte hun boeren naar eigen inzicht te ondersteunen, er komt druk op de EU-gelden die voor de landbouw beschikbaar zijn en bovendien zal de landbouwminister minder controle hebben over het nationale budget. Uitgelekte voorstellen spreken over een ‘single envelope’, een envelop met geld per lidstaat, beheerd door de minister van financiën, waaraan voorwaarden worden verbonden door de Europese Commissie.
Landbouwminister Wiersma houdt zich op de vlakte over posities binnen het kabinet, maar het is geen geheim dat VVD-minister Eelco Heijnen (Financiën) en NSC-minister Caspar Veldkamp (Buitenlandse Zaken) een andere visie hebben op de toekomst van het MFK dan de BBB-minister (Landbouw). Heijnen en Veldkamp schreven in maart van dit jaar aan de Tweede kamer dat de huidige begrotingssystematiek in Europa weinig ruimte biedt voor flexibiliteit. De ministers zijn voor meer flexibiliteit, maar dat mag niet betekenen dat Nederland meer moet afdragen aan de EU. Het kabinet zegt in de brief niet dat het GLB als een omkaderde begroting moet blijven bestaan.
Brandbrief NAJK en LTO
Nederlandse Agrarisch Jongeren Kontact en LTO Nederland hebben bij het kabinet aan de bel getrokken. Het risico is dat lidstaten bij een zogenoemde ‘single envelope’ ervoor kiezen de basisbetalingen zo hoog mogelijk te laten zijn, stellen zij. ‘Dat zou desastreuze gevolgen hebben voor het concurrentievermogen van Nederlandse boeren en tuinders en een groot ongelijk speelveld binnen Europa veroorzaken’, schrijven voorzitters Ger Koopmans (LTO Nederland) en Roy Meijer (NAJK). Het Europese landbouwbeleid moet vooral gemeenschappelijk blijven, vinden zij.
Wiersma’s inzet is om de Europese landbouwbegroting niet samen te voegen met andere Europese begrotingen. Zij wil dat het landbouwministerie verantwoordelijk blijft voor het het financieel deel van het Europees landbouwbeleid. Ze wil niet dat de landbouwminister in de toekomst bij de minister van financiën de hand op moet houden om geld los te peuteren voor het landbouwbeleid.
Landbouwminister Femke Wiersma is bezorgd over de toekomst van het GLB binnen de nieuwe Europese begroting. Foto: Europese Unie
Wiersma is bezorgd
Wiersma begrijpt dat de politieke situatie in de afgelopen jaren veranderd is.
“We moeten de voorstellen afwachten. Ik maak me wel zorgen dat de landbouwbegroting straks niet meer omkaderd is. Ik zie die zorgen ook bij andere lidstaten, bij mijn collega’s in de landbouwraad. De Europese Unie is ongeveer begonnen met het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Dat is onze basis. Dat betekent ook dat je zorgt voor gelijkwaardigheid op de markt. Als dat straks per lidstaat heel erg gaat verschillen, daar maak ik me zorgen over.”
“Hectarepremies, eco-regelingen … dat is allemaal Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Voor sommige bedrijven, zeker de grondgebonden bedrijven die meedoen aan de eco-regelingen, kan dat best een significant deel van het besteedbaar gezinsinkomen zijn.”
“Hansen zegt heel veel goede dingen, maar uiteindelijk gaat het om de voorstellen voor het meerjarig financieel kader van de Europese Commissie. Ik hoor van milieucommissaris Monika Roswall ook andere geluiden dan van Hansen. Ik ben wel benieuwd wat er daadwerkelijk op papier komt. Mijn voorstel zou zijn een afgekaderd Europees landbouwbudget te behouden. En daarin gelijkwaardigheid te blijven nastreven. Het kabinet moet er nog een standpunt over innemen en dat doen we als we alle plannen echt goed kennen. Ik ben benieuwd hoe dat er uitziet.”
“We bepalen ons standpunt nog. We zien natuurlijk Europees breed dat vanuit vele kanten geld nodig is voor bij voorbeeld defensie of innovatie. Ik maak me dan wel zorgen over de landbouwbegroting. Mijn insteek is om dat belang te verdedigen, maar het kabinetsstandpunt komt nog.”
