Toezichthouder Skal kan op dit moment niet voldoende optreden tegen fraude wanneer bijvoorbeeld gangbaar product verkocht wordt voor biologisch.
Dat blijkt uit een evaluatie van de taakuitvoering van Skal. Voor het verdwijnen van het tuchtrecht is nog geen goede vervanging aanwezig, blijkt uit dat onderzoek. De toezichthouder op biologische productie koos ervoor het tuchtrecht af te schaffen, waar het bijvoorbeeld bij het Kwaliteits-Controle-Bureau (KCB) wel goed werkt. De biologische sector maakte er te weinig gebruik van en het schrikte niet genoeg af.
“Het tuchtgerecht legde in de door Skal gevoerde zaken boetes van €3.000 tot €10.000 op voor overtredingen als het verkopen van gangbare producten als biologisch. Skal ervoer deze boetes als te laag, gezien de mogelijke winsten die met de overtredingen werden gemaakt van tussen de €50.000 en € 500.000”, schrijven de onderzoekers.
Niet genoeg prioriteit
Hoewel het tuchtgerecht is opgeheven, zijn andere handhavingsbevoegdheden nog onvoldoende mogelijk gemaakt. Een alternatief is strafrechtelijke vervolging wanneer op grotere schaal gangbare producten als biologisch worden verkocht. Hiervoor is Skal afhankelijk van de inlichtingen- en opsporingsdienst van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA-IOD) en het Openbaar Ministerie. Bij Skal heerst echter ontevredenheid over de capaciteit en prioriteit die de NVWA-IOD hiervoor beschikbaar stelt.
Wel kan Skal zelf een last onder dwangsom opleggen aan niet-geregistreerde bedrijven die het bio-keurmerk ten onrechte voeren. Dat vergt echter personele capaciteit en (juridische) expertise die Skal onvoldoende heeft. Ook bestaat de mogelijkheid om een bestuurlijke boetebevoegdheid bij Skal te leggen, en zo zelf handhavend op te treden. Deze mogelijkheid wordt onderzocht.
Verbeteringen zichtbaar
Bureau Andersson Elffers Felix voerde de vijfjaarlijkse evaluatie uit over de doelmatigheid en de doeltreffendheid van het functioneren van stichting Skal Biocontrol. De wet schrijft deze evaluaties voor.
Skal functioneerde in de onderzochte periode in beperkte mate doeltreffend. De toezichthouder had kernprocessen nog niet op orde en het bestaande risicomodel was niet effectief. Ondertussen heeft Skal hierop wel goede voortgang geboekt.
