Telers willen dat de druk op supermarkten en andere inkopers wordt opgevoerd om aan de afspraken voor een duurzaamheidsvergoeding te voldoen. Vanuit groente- en fruittelers zijn ook al meldingen gedaan bij de Autoriteit Consument & Markt (ACM) om in te grijpen.
Dat bleek op de hoorzitting van Stichting Milieukeur voor de herziening van het certificatieschema plantaardige producten On the Way to PlanetProof. Daar kwam de duurzaamheidsvergoeding ter sprake die dit jaar betaald zou worden. Deze kwam er echter niet. Inkopers zeggen nu deze al te betalen in de bestaande contractprijzen.
Als ik kon, zou ik vandaag stoppen met PlanetProof
Bij die hoorzitting viel het geluid op van fruitteler Barend van Doorn uit Neerijnen. Hij riep Stichting Milieukeur (SMK) op zich niet te verschuilen achter het certiceringssysteem, maar met de vuist op tafel te slaan. “Ik ken geen teler die niet wil werken aan duurzaamheid, alleen zijn de eisen van de maatschappij anders dan 20 jaar geleden. Het is ongelooflijk hypocriet om de rekening neer te leggen bij de producent. Al acht jaar lang. Als ik kon, zou ik vandaag stoppen met PlanetProof. Ik betaal tienduizenden euro’s waar niets voor terug komt. Als jullie deze regeling niet oplossen, is het einde SMK, voorspel ik je.”
Jaap bij de Vaate projectleider bij SMK begrijpt de woede bij telers, maar stelt dat het niet de rol van SMK is om bij contractonderhandelingen aan tafel bij retail te gaan zitten. “We kunnen het wel transparant maken en de inkopers dwingen om de duurzaamheidsvergoeding op de factuur weer te geven.”
Het is gewoon nooit betaald
Telers vinden dat SMK in de communicatie over het uitstel van de duurzaamheidsvergoeding lijkt te impliceren dat de duurzaamheidsvergoeding al in de contractprijs zit. Daar spelen supermarkten nu op in door te zeggen ‘zie je wel, het zit er al in’.
Ton Slagter, bestuurder bij de LTO-vakgroep akkerbouw en vollegrondsgroenten, was ook duidelijk. “Het is gewoon nooit betaald. Hoe durft de Superunie dat te zeggen. Ze hebben altijd op het onderste niveau van de markt superscherp ingekocht, er is nooit een halve cent betaald. Er moet nu voor september duidelijkheid komen, want dan beginnen contractonderhandelingen weer voor 2026.”
In juni overleg supermarkten
Dirk de Lugt, voorzitter van het College van Deskundigen van SMK, vertelde dat in juni opnieuw overleg gepland is met supermarkten. “We gaan ons best doen dat het goed tussen de oren komt bij supermarkten. We moeten oplopende kosten zien terug te krijgen in de prijzen.”
Er is mogelijk een rol weggelegd voor ACM. Die organisatie ziet toe op de wet oneerlijke handelspraktijken landbouw en op duurzaamheidsafspraken. Juist de discussie over de duurzaamheidsvergoeding ligt op het snijvlak van deze thema’s. Er zijn meldingen gedaan bij de ACM over de opstelling van supermarkten. Ook SMK heeft signalen dat telers zelf met de ACM hebben geschakeld. Ook brancheorganisaties en telersverenigingen kunnen de melding doen bij de ACM en individuele telers zo beschermen voor de eventuele gevolgen van zo’n melding.
