Spaanse telers vrezen verwoestijning en failliet

‘Sin agua desierto y paro’. Zonder water, woestijn en werkloosheid. De Spaanse telers van Aleria en Murcia zien een ramp als een niet te stoppen stofwolk op zich komen.

Al sinds 1979 komt veel van het water voor de groente- en fruitteelt in zuidoostelijk Spanje uit de rivier de Taag. Dat is verre van vanzelfsprekend, want die rivier stroomt van Midden-Spanje in westelijke richting de Atlantische Oceaan. Er waren dan ook honderden kilometers aan kanalen voor nodig om water naar de Middellandse Zee stromende rivier de Segura te hevelen en daar vandaan naar de tuinbouwgebieden.

Schaars water al 30 jaar probleem

Droogte is al sinds de grote opkomst van de tuinbouw in Murcia en Almeria begin jaren 90 een probleem. En dat probleem wordt alleen maar groter nu klimaatverandering van Spanje steeds meer een woestijnland maakt met tropische temperaturen. Vandaar dat de regering in Madrid scherpere keuzes moet maken: de watervoorziening van heel midden Spanje – en overigens ook van de Portugese hoofdstad Lissabon, waar de Taag uitmondt – mag niet lijden onder de teelt van groente voor export naar de rest van Europa.

Vorige week kwamen er duizenden telers protesteren in Madrid. In maart 2018 deden ze dat ook al eens en toen met succes. Maar vijf jaar met twee grote droogtes hebben de politieke verhoudingen niet onberoerd gelaten. De aangekondigde beperkingen aan de wateroverheveling van Taag naar Segura zullen niet zomaar meer worden teruggedraaid.

Zwaarder investeren in ontzilting

Het zal betekenen dat de Spaanse tuinbouw voor voldoende water veel zwaarder zal moeten leunen op ontzilting van zeewater. Daarvoor heeft het ook al lang installaties staan, die echter in 2018 verouderd en slecht onderhouden waren. Ook nu klagen de telers dat water door de kosten van ontzilting veel te duur wordt.

Wie profiteert meer van andermans sores

Het kan op termijn een rem zetten op de productie van de Spaanse telers. En zal hun producten ook duurder maken. De vraag is dan weer of de Nederlandse telers van die afnemende Spaanse concurrentiekracht in najaar, winter en het vroege voorjaar kunnen profiteren. De Spanjaarden waren zich immers juist al aan het rijk rekenen nu de groenteproductie hier te lijden heeft onder hoge gasprijzen.