Rapport: glastuinbouw niet passeren in uitrol waterstofnetwerk

Bij de keuze voor waar regionale waterstofnetwerken komen, kan de glastuinbouw een versterkende rol spelen. Gebieden rond Venlo en Arnhem/Nijmegen zijn in beeld, maar de glastuinbouw krijgt hier vooralsnog geen grote rol in toebedeeld.

Dat blijkt uit het rapport Onderzoek naar de aanpak voor de mogelijke uitrol van regionale waterstofnetwerkinfrastructuur van onderzoeksbureaus Trinomics en BlueTerra. De bureaus houden rekening met een potentieel waterstofgebruik in de glastuinbouw.

In de glastuinbouw is de situatie op de elektriciteitsmarkt vaak bepalend voor de inzet van een WKK, aangezien meestal thermische opslag beschikbaar is. Zo kan de WKK flexibel opereren en vooral worden ingezet bij hoge elektriciteitsprijzen. Dat kan tot hoge betalingsbereidheid leiden voor glastuinbouw in een aangepaste WKK, stellen de waterstofonderzoekers.

Venlo: aanleg waterstofnetwerk kost € 14 miljoen

Door alleen naar industrie te kijken die bereid is veel te betalen voor waterstof (niet glastuinbouw), komen de onderzoekers tot 11 gebieden voor een regionaal waterstofnetwerk. Opvallend is dat Venlo daarbij zit en Arnhem/Nijmegen, twee regio’s waar ook glastuinbouw zit. Beide regio’s zijn geselecteerd omdat er keramische industrie zit met grote energievraag.

De onderzoekers keken vervolgens welke bedrijven uit de categorie glastuinbouw mogelijk waterstof zouden vragen als een netwerk zou worden aangelegd en de vraag op gang komt. Rond Venlo komen dan vier extra bedrijven in beeld (mogelijk glastuinbouw), net als in Arnhem/Nijmegen.

Voor beide gebieden geldt dat relatief hoge investeringen nodig zijn (per eenheid energie) voor de aanleg van een netwerk. Rond Venlo moet 12 kilometer leiding aangelegd worden, met geschatte kosten van € 14 miljoen. Deze kosten kunnen over een kleiner aantal bedrijven uitgesmeerd worden.

Voor Arnhem/Nijmegen moet 55 kilometer leiding aangelegd worden (kosten € 55 miljoen), maar dat kan over meer afnemers worden uitgesmeerd. Tuinders in dat gebied spelen al in op de mogelijke aanleg van een netwerk door in hun energiemix veel elektriciteitsproductie op te nemen. Zij willen kunnen terugleveren.

Betuwe kansrijk door glastuinbouw

In de Betuwe zien de onderzoekers wel een mogelijk grote toename van afnemendebedrijven in de glastuinbouw als er een netwerk komt. Het is onduidelijk of daarmee bedrijven in de Bommelerwaard worden bedoeld. In de Betuwe zelf zitten niet veel glastuinbouwbedrijven, en zeker niet met een gasvraag van meer dan 1 miljoen kuub.

Als waterstof voor de glastuinbouw een interessante energiedrager wordt, komen ook gebieden als Westland en Oostland in beeld. Deze zitten niet bij de 11 geselecteerde gebieden omdat er geen industrie is met grote energievraag.

Voordat het tot de aanleg van waterstofnetwerken komt, moeten eerst grote onzekerheden worden overwonnen. Risico’s dat afname te klein is voor het aangelegde netwerk, of dat het netwerk te klein is. Dat vraagt belangrijke afwegingen. Bij de glastuinbouw spelen zelf ook veel onzekerheden over waterstofgebruik, bijvoorbeeld hoe de elektriciteitsmarkt er tussen 2030 en 2040 uitziet en de beschikbaarheid van andere duurzame energiealternatieven.

700 glastuinders mogelijk op waterstof

In Nederland zijn meer dan 700 glastuinbouwbedrijven met een aardgasvraag van meer dan 1 miljoen kuub gas, stellen de onderzoekers. In deze sector hebben alle grote aardgasgebruikers over het algemeen een WKK om in hun lage temperatuurwarmte te voorzien. Daarnaast produceren ze elektriciteit voor hun belichting of om in te voeden op het elektriciteitsnet. Een groot gedeelte van het aardgasgebruik dekt de basislast lage temperatuurwarmtevraag, stellen de onderzoeker.

Zo’n 30% van de aardgasvraag van deze bedrijven dekt de piekvraag van de warmtebehoefte. Deze piekwarmte kan worden geproduceerd tijdens de momenten waarop elektriciteit de meeste waarde heeft. Daarom blijven de onderzoekers glastuinbouw noemen als potentiële afnemers in een regionaal netwerk.