Onzekerheid troef bij komkommer

In de aanvoer van komkommers kunnen dit jaar behoorlijke pieken en dalen ontstaan. Vanwege de hoge energieprijzen starten telers later dan andere jaren met hun komkommerteelt. Bovendien kunnen het komkommerbontvirus en het CABY-virus de teelt en dus de productie beperken. Het komkommerareaal in Nederland is met 60 hectare gekrompen.

“Alle zekerheden van voorgaande jaren zijn weg bij komkommer en we hebben geen goed beeld hoe het met de aanvoer gaat lopen”, zegt Ton van Dalen, directeur Oxin Growers. “Telers die normaal drie komkommerteelten doen, doen er nu maar twee en starten later. Belichte telers starten helemaal niet of later en belichten niet of minder. Er zijn ook komkommertelers die leeg blijven liggen en hun energiecontract verkopen.”

Door alle onzekerheden zijn afzetcontracten met vaste prijzen momenteel niet mogelijk. “We laten het nu aan de markt over en zullen zien of de schaarste die er is, wordt betaald.” Bij de telerscoöperatie is het komkommerareaal dit jaar met 10 hectare afgenomen naar 156 hectare.

Afzet en prijsvorming in 2021 zoals voorgaande jaren

Vorig jaar verliep de afzet en prijsvorming van komkommers nog zoals voorgaande jaren. Het jaar begon goed met hoge prijzen van € 0,90 tot € 1,00 per stuk. Dit bleef zo tot begin februari toen de onbelichte teelten in Nederland aan de markt kwamen. De prijs zakte snel naar rond de € 0,35 voor een komkommer. De prijsvorming bleef daarna vrij vlak. “Bijzonder was het toen in week 40 door minder aanbod de prijzen omhoog schoten en op een dag zelfs boven de € 1 noteerden.”

De gemiddelde prijs voor de 35‘ers en 40‘ers kwam vorig jaar uit op 27,5 cent. Dat was 0,8 cent lager dan in 2020. Van Dalen: “Dus voor de prijsvorming was het een iets minder jaar. Maar als je kijkt naar de opbrengsten van een individuele teler, zijn er grote verschillen in productieaantallen. We hebben komkommertelers die jaarlijks in de onbelichte teelt 160 stuks per vierkante meter produceren, maar ook die boven de 200 komkommers zitten. Aan de teeltkant is dus nog veel te winnen.”

Betere middenprijzen in België

In België was het afgelopen jaar ook een normaal komkommerjaar. De middenprijzen waren hier eveneens hoger dan in 2020. “In dat jaar hadden we in de komkommerafzet last van de coronacrisis. Dat was vorig jaar niet het geval”, zegt Bruno Vuerinckx, komkommerspecialist bij BelOrta. “In het voorjaar waren de klokprijzen van komkommers goed. In de zomer niet, omdat het nat was, waardoor er minder komkommerconsumptie was. Hierdoor hadden we in augustus en september geen prijsoplevingen zoals andere jaren. In 2019 en 2020 hadden we schitterend weer in de zomer, waardoor er meer vraag naar zomerse groenten was.”

In het najaar waren de prijzen beter. De productie en aanvoer van Spaanse komkommers bleef in november en december achter, waar de klokprijzen van profiteerden. “Ook de belichte komkommers maakten in december en januari mooie prijzen aan de klok.” In week 4 lagen de klokprijzen voor de 35‘ers tussen de € 0,60 en € 0,70 per stuk.

Later planten

Het komkommerareaal bij BelOrta neemt met 6% af naar 102 hectare. In 2021 was dat nog 108 hectare. De toekomst vindt de komkommerspecialist nog onzeker door de toegenomen energiekosten. “Dat gaat een behoorlijke uitdaging worden. Veel komkommerbedrijven hebben later geplant, waardoor ze later in productie komen. Dit jaar zal de eerste aanvoerpiek vanaf week 12 tot 14 zijn, in plaats van week 9 en 10 zoals in voorgaande jaren. Dan is het maar afwachten wat de prijzen gaan doen, want als er komkommers uit het zuiden van Europa komen, gaat dat invloed op de prijsvorming hebben.”

Vanaf week 5 is in Nederland ook de productie van de onbelichte komkommerteelt langzaam op gang gekomen. Van Dalen: “We zullen zien wat dat met de prijzen gaat doen.”

Hogere kosten voor telers

De directeur geeft aan dat er grote verschillen per bedrijf zullen ontstaan. “De algemene verwachting is dat de gasprijs dit jaar niet teruggaat naar € 0,25 per kuub, maar tussen € 0,50 en € 0,80 zal blijven liggen. Deze hogere energiekosten en die voor meststoffen, verpakking en arbeid betekenen een kostprijs van tussen de € 0,42 en € 0,44 per komkommer. Dan zijn hogere prijzen dan gemiddeld € 0,27 per stuk hard nodig. En hoewel de komkommerprijzen in het begin van dit jaar wel weer op een hoog niveau liggen, moeten ze eigenlijk nog hoger zijn om de extra kosten te dekken.”

Eind januari was volgens supermarktscanner.nl de consumentenprijs voor komkommer in de supermarkten Plus, Vomar en Dirk € 0,89. Bij AH, Hoogvliet, Jumbo en Jan Linder was dat € 0,95 per komkommer. Coop en DekaMarkt rekende € 0,99. De mini-komkommer kostte bij Dirk € 0,56 per stuk. De winkelprijs voor de biologische komkommer was bij de meeste supermarkten € 1,39 per stuk. Alleen bij Dirk was dat € 1,29.