De verkoop van biologische tomaat, appel en sperzieboon leidt tot verlies bij supermarkten. Ook de verkoop van appels en bonen met een duurzaam keurmerk als PlanetProof is verliesgevend. Op tomaten wordt daar een zuinige procent winst gemaakt.
Dat blijkt uit de Agro-Nutri monitor 2025 met onderzoek van verkoop- en prijsgegevens tot 2024. Het onderzoek is in opdracht van de ACM uitgevoerd door het Wageningse WESR (voorheen LEI). De onderzoekers stellen dat supermarkten meer verlies maken op appels met een duurzaam keurmerk als PlanetProof (-4% nettomarge) dan op biologische appels (-2% nettomarge). Bij sperziebonen is de nettomarge -6% voor product met een duurzaam keurmerk (als PlanetProof) en -25% voor biologische bonen. Op biologische tomaat verliest de supermarkt gemiddeld 1% en levert de tomaat met een ander duurzaam keurmerk een marge van 1% op. De nettomarge voor telers van deze producten kon niet berekend worden. Bij bewerkte producten als biologische appelsap (7%) en verwerkte sperziebonen (17%) wordt wel winst gemaakt door supermarkten.
Ruimte voor meerprijs?
De cijfers zijn opvallend. Over de meerprijs voor PlanetProof loopt al enige tijd een discussie. Veel telers vinden dat ze nu niet gecompenseerd worden voor hun meerkosten. Uit deze gegevens zou opgemaakt kunnen worden dat er weinig ruimte is voor een vergoeding door supermarkten.
Een verklaring voor de uitkomsten van duurzame keurmerken kan zijn dat bij de margeberekening voor duurzame keurmerken ook Beter voor Natuur en Boer is meegenomen. Daar wordt een volledige meerprijs betaald en volgens eigen zeggen door Albert Heijn niet doorberekend aan klanten. Een andere verklaring is het type product voor dit onderzoek. Tomaat, appel en sperziebonen zijn mogelijk geen gemiddelde AGF-producten. Bij tomaat en appel wordt de prijs laag gehouden, omdat het klantentrekkers zijn. Bij sperziebonen is relatief veel uitval, maar moet een winkelketen het wel in het assortiment houden.
De onderzoekers zien dat bij de tuinbouwproducten in dit onderzoek circa de helft van de verkoopprijs aan telers wordt betaald, supermarkten houden een derde en de rest is voor de groothandel. De kosten zorgen ervoor dat supermarkten er dus geen winst op maken.
ACM breekt lans voor Tupo
De ACM concludeert dat voor een deel van de biologische telers (zuivel, vlees en akkerbouw) de rentabiliteit naar beneden is gegaan. Dat is voor AGF-producten niet geconstateerd. De ACM doet een aantal aanbevelingen om de positie van telers te versterken. De meeste aanbevelingen deed het al eerder, zoals de btw-verlaging voor biologische producten. Daar komt nu ook de mogelijkheid voor afzetorganisaties om krachten te bundelen in een unie (Tupo). Eerder werd bekend dat The Greenery en BelOrta in zo’n samenwerking stappen.
