Losse verkoop groente en fruit voorkomt veel voedselverspilling

Groente, fruit en andere verswaren verpakken om ze langer houdbaar te houden – en dan meestal in plastic – werkt vaak averechts. Los verkopen heeft een enorm potentieel om de bergen voedselafval in huishoudens tegen te gaan. Als de consument goed wordt geïnformeerd over de beste manier om die producten te bewaren, dan kan nog eens een grote bijdrage worden geleverd.

14 miljoen winkelmandjes besparen

In deze tijd van hoge kosten van levensonderhoud tikken de besparingen ook nog aardig aan, stelt de Britse tak van Wrap, de internationale instelling tegen voedselverspilling. Alleen al in het Verenigd Koninkrijk kan los verkopen 14 miljoen winkelmandjes aan goed bruikbare voeding en ook nog eens 1.100 vrachtwagens vol plastic per jaar besparen, berekent Wrap. Dat komt vooral omdat de consument precies de hoeveelheid kan kopen die hij of zij nodig denkt te hebben en hoeft dan geen bedorven – of soms alleen maar slecht uitziende – producten weg te gooien.

Een opvallend verschil zijn ook champignons die bij Albert Heijn of Jumbo alleen in een plastic bakje uit het koelvak te krijgen zijn, maar bij Tesco of Sainsbury los zijn af te wegen in een papieren zakje

Meer los product in Groot-Brittannië

In Britse supermarkten wordt in de AGF-afdeling al aanzienlijk meer los verkocht dan bij de meeste Nederlandse collega’s. Aardappelen of uien liggen los in de kist, meestal in een flink aantal variëteiten. Verpakte appels of peren zijn er weinig te vinden en broccoli in plastic komt er niet voor. Een opvallend verschil zijn ook champignons die bij Albert Heijn of Jumbo alleen in een plastic bakje uit het koelvak te krijgen zijn, maar bij Tesco of Sainsbury los zijn af te wegen in een papieren zakje. Heb je er maar 8 nodig in plaats van 10 of 12, dan is dat geen probleem.

Verbeteringen

Ondanks de vele losse verkoop van groente en fruit is er nog veel te verbeteren, denkt Wrap. De organisatie liet 18 maanden lang een onderzoek uitvoeren naar de 5 meest weggegooide soorten groente en fruit: appels, bananen, broccoli, komkommer en aardappelen. Daarbij werden producten in de originele (plastic) verpakking vergeleken met wat los werd verkocht. Aanvullend keken de onderzoekers ook wat de beste temperatuur is om dergelijke producten thuis zo lang mogelijk te bewaren, meldt de in Londen gevestigde organisatie. “Het resultaat was dat het los verkopen van die 5 soorten groente en fruit in combinatie met het schrappen van de uiterste gebruiksdatum in totaal 100.000 ton huishoudelijk voedselafval en 10.300 ton plastic bespaart. Dat komt overeen met 130.000 ton CO₂ besparen. Dat wordt bereikt door de consument in staat te stellen om precies te kopen wat ze nodig hebben en zelf te laten beslissen wanneer dat voedsel nog goed te gebruiken is. Hoewel sommige supermarkten al enkele producten los verkopen, is er ruimte om dat belangrijk op te voeren in het hele verssegment.”

Langer goed houden

Wrap ziet ook de opvatting bevestigd dat verswaren veel langer goed te houden zijn als ze in de koelkast worden bewaard. Appels die op 4 graden worden bewaard, tonen geen enkel teken van verrotting tot 2,5 maand na de uiterste gebruiksdatum. Bij broccoli was dat met 2 weken een stuk korter, maar toch beter dan de huidige praktijk, denkt Wrap.

Door het schrappen van gebruiksdata is er een enorm potentieel om goed voedsel te behouden en niet weg te gooien

Voorlichting

Supermarkten en andere winkels zouden er daarom een gewoonte van moeten maken om hun klanten daar zo uitgebreid mogelijk over voor te lichten, stelt Wrap-CEO Marcus Gover. “Dit belangrijke onderzoek kan een ‘gamechanger’ zijn voor de strijd tegen voedselverspilling en plastic vervuiling. We hebben de relatie tussen weggegooid eten, verpakkingen, data-etikettering en het bewaren van voeding duidelijk gemaakt. Hoewel verpakken belangrijk is en vaak een kritische rol speelt om voeding te beschermen, laten we hier zien dat plastic verpakkingen niet noodzakelijkerwijs de houdbaarheid van onversneden verse producten verlengen. Het kan juist de hoeveelheid voedselafval verhogen. Door het schrappen van gebruiksdata is er een enorm potentieel om goed voedsel te behouden en niet weg te gooien.”

Crisis levensonderhoud

Gover refereert aan de klimaatcrisis en de crisis rond de kosten voor het levensonderhoud. “Dit onderzoek kon niet op een beter moment komen. Winkelbedrijven moeten een stapje meer zetten en onze aanbevelingen oppakken zodat we werkelijk vooruitgang kunnen boeken. Dat helpt om de planeet te redden en tegelijk geld te besparen, een werkelijke win-win.”

Tijd

Wrap heeft de uitslagen van zijn onderzoek gedeeld met de grote supermarkten waarmee de organisatie overigens uitstekend samenwerkt. Gover: “Ze staan er volledig achter om onze aanbevelingen door te voeren, maar we moeten ons realiseren dat het tijd kost en dat ook de hele sector zal moeten samenwerken om resultaten te bereiken. We moeten de komende maanden ook de burger hierbij betrekken. We blijven met de betrokken autoriteiten in overleg om alle regels en eisen waar nodig aan te passen en we gaan er ook mee door om zowel de foodleveranciers als de -gebruikers beter voor te lichten.”