Je komt ze steeds vaker tegen in de krant, maar wel op de verkeerde pagina. Ze ontvallen ons, de oude tuinders; ik noem ze de echte tuinders.
Geboren in of rond de oorlog. In de jaren vijftig, na de lagere school en soms een paar jaar tuinbouwschool, begonnen bij hun vaders. In de jaren zestig de tuin overgenomen van hun vader of zelf een tuinbouwbedrijf gesticht. Gestart met wat platglas, druivenkassen, een ramenwarenhuis en een trekkas. Woonden eenvoudig, in een Lelywoning, een zilverpapierhuisje of een houten prefabwoning die in een dag overeind werd gezet; sommigen in een gedeelte van een oude boerderij of klooster, daar keken ze ‘s avonds op bed tussen de pannen door naar de sterren.
Deze generatie heeft de opgang en bloei van de moderne tuinbouw van het begin tot wat het nu is bewust meegemaakt. Van met gieters onder platglas en slangen over de kade tot de huidige druppelsystemen en eb-en-vloedvloeren. Stoken met ploffers en kolenketels in kelders tot wkk’s en zonnepanelen.
De mouwen opstropen
Het waren allround tuinders. Mannen met genoeg verstand van techniek en financiën, maar waar ze echt goed in waren was de mouwen opstropen en de teelt zelf. Zes of acht verschillende teelten was meer regel dan uitzondering. Vanaf de jaren zeventig van de vorige eeuw kwam de specialisatie opzetten, met in de groenteteelt nog wel de combinatie van sla en tomaten.
Ze hebben het Westland gemaakt tot wat het nu is, met bloed, zweet en tranen, maar vooral met durf, kennis en doorzettingsvermogen
Als ik mijn ogen dicht doe zie ik ze nog zitten een halve eeuw geleden, Wim, Leen, Lucas, Ben, Piet, Jan naast elkaar sla snijden midden in de nacht. Sommige met een sjekkie in de mondhoek en eentje op reserve achter het oor. Af en toe draaide een zich om en riep ‘zakkies!’ of ‘dozen!’ naar je. Een week later zaten ze bij een ander op de tuin naast elkaar. Ze hielpen elkaar met gesloten beurzen.
Van de schuit naar de vrachtwagen
In diezelfde jaren zeventig allemaal al over van de schuit naar veilingvervoer over de weg. Ik zie ze nog staan als ik met mijn beste vriend over de Elzenweg naar de tuinbouwschool fietste. Rijen voor de keurtafels, die bij veiling Delft-Westerlee, met mooi weer buiten stonden. De Bedfordjes, Mercedes-vrachtwagentjes, Opel Blitz en de Opel Senator met daarachter een Bunk aanhanger zuchtend onder zes pallets tomaten.
Deze tuinders hebben het Westland gemaakt tot wat het nu is, met bloed zweet en tranen, maar vooral met durf, kennis en doorzettingsvermogen. We moeten afscheid nemen van de generatie tuinders, die ons het vak geleerd hebben. Een ervan is mijn vader, Wim Doelman, oud-columnist van dit blad, maar bovenal een echte tuinder.
