Clubrassen, conceptrassen, exclusieve rassen, managed varieties, specialties … Welke naam je er ook op plakt: teelt en handel kijken met argusogen naar onderscheidend product dat niet overal vrij in de winkel ligt. Gecontroleerde ketens leveren meer rendement is de gedachte. Waarbij altijd de vraag wie er uiteindelijk de vruchten van plukt.
Circa 1 op de 7 appelbomen is geen vrij ras, maar een exclusief of clubras. Hoewel die ontwikkeling naar clubrassen in fruit een revolutionaire stap betekende, was in 2017 de groei van teelt van exclusieve rassen in fruit tot stilstand gekomen en 90% van die exclusieve bomen ouder dan 5 jaar. Een nieuwe impuls lijkt echter onderweg met nieuwe rassen.