Betaalbare kunstmest uit digestaat

Medio 2024 moet bij Agro Energie Hardenberg het vernieuwde Greenswitch-proces draaien. Hiermee produceert meststoffenbedrijf Van Iperen International vloeibare nitraatkunstmest voor de glastuinbouw uit digestaat, wat de milieubelasting verlaagt. De nieuwe installatie moet in staat zijn om een zuivere, circulaire nitraatmeststof te produceren, die vrijwel gelijk geprijsd is aan traditionele kunstmest, afkomstig van de grote producenten.

Efficiënter proces

Met de eerdere proefopstelling was de prijs van de vloeibare nitraatmeststof nog drie keer hoger dan van chemische kunstmest. Het ammonium-strippen uit het vloeibare digestaat verloopt onder meer met warmteterugwinning. Bovendien wordt een andere techniek toegepast om het bioreactoreffluent te concentreren naar een oplossing met 15% kaliumnitraat. Dat gebeurde eerst door middel van elektrodialyse. Welke techniek voortaan wordt gebruikt, wil innovatiemanager Marc van Oers van Van Iperen International niet kwijt. “Dat is het geheim van de smid.”

Reactortechnologie

Stap één in het proces is ammoniumstikstof strippen uit het digestaat. Dit wordt vervolgens gestabiliseerd met gebruik van CO₂ in plaats van zuren, zoals dikwijls gebeurt. Stap twee is de verkregen ammoniumstikstof omzetten naar nitraatstikstof, want dat vraagt de glastuinbouw. Dit is een bacteriologisch proces dat in een reactor gebeurt met 50 kuub inhoud. De reactortechnologie is afkomstig van het Amerikaanse Pure Green Agriculture, een van de partners van Van Iperen. Met de nieuwe versie van de reactor verwacht Van Iperen de omzetting van ammonium- naar nitraatstikstof per kuub silo-inhoud bijna te kunnen verdubbelen. Tijdens de nitrificatiestap wordt kaliloog toegevoegd om tot het eindproduct kaliumnitraat te komen. Dit wordt tenslotte ontdaan van de laatste onzuiverheden en ingedikt tot een 15% oplossing van natriumvrije kaliumnitraat.

Met de nieuwe installatie is het tevens mogelijk om salpeterzuur als eindproduct te produceren. Dit vormt een basis voor kunstmest en is toepasbaar in de industrie.

Reuk- en geurloze meststof

De afgelopen vijf jaren stonden in het teken van ervaring opdoen. Van Oers: “We hebben flinke stappen gezet, maar moeten nog grote stappen zetten.” Niettemin is veel geleerd. Zo blijkt dat een schaalgrootte van vier reactoren van elk vijftig kuub een optimale eenheid vormt. Als meer capaciteit nodig is op een locatie dan worden meer units van deze omvang geplaatst. Om de huidige ontwikkelingen te financieren, beuren Van Iperen en Agro Energie Hardenberg subsidie uit de regeling Demonstratie Energie en Klimaatinnovatie-regeling. Tot dusver is alles zelf gefinancierd.

Het verkregen kaliumnitraat is reuk- en kleurloos. Van Oers: “Uit proeven blijkt dat het qua bemestingswaarde gelijkwaardig is aan chemische kunstmest. Ook is het na alle processen vrij van virussen of andere kiemen die planten kunnen aantasten.”

Lagere CO₂-footprint

Van Iperen richt zich in Nederland op de glastuinbouw met hun circulaire meststof. De Nederlandse glastuinbouw heeft jaarlijks 19.000 ton pure stikstof nodig. Het voordeel voor de teler is dat hij op het gebied van de bemesting de CO₂-voetafdruk 80 à 90% kan verlagen, betoogt Van Oers. In de glastuinbouw wordt verlaging van de CO₂-voetafdruk echter nog niet beloond, zoals dat in de zuivel al het geval is. Dat zou een extra impuls vormen.