De Autoriteit Consument en Markt (ACM) kan niet goed inschatten of het uitblijven van een afgesproken duurzaamheidsvergoeding voor PlanetProof een overtreding is van de Wet oneerlijke handelspraktijken. Ze heeft de indruk van niet. Het zou tot een onderzoek kunnen komen als telers zich bij de autoriteit melden met het eenzijdig wijzigen van contract- en leveringsvoorwaarden.
Dat stelt ACM desgevraagd. De autoriteit houdt toezicht op beleid rondom duurzaamheidsafspraken én op de Wet oneerlijke handelspraktijken. Bij die tweede wet moet ACM optreden tegen het eenzijdig wijzigen van contracten en voorwaarden. Hoe die wet toepasbaar is op de discussie rondom de duurzaamheidsvergoeding voor PlanetProof, is voor ACM nog niet duidelijk.
De kernvraag is of supermarkten voorwaarden eenzijdig aanpassen als ze zeggen dat ze altijd een duurzaamheidsvergoeding hebben betaald, terwijl ze aantoonbaar scherp inkochten voor bodemprijzen. Daarmee worden achteraf contracten anders uitgelegd. Onttrekken zij zich daarmee eenzijdig van de afspraak zo’n duurzaamheidsvergoeding te betalen?
ACM heeft de indruk van niet, op basis van een oppervlakkige observatie. “Wij hebben geen indicatie dat het hier bijvoorbeeld gaat om het eenzijdig wijzigen van contracten en voorwaarden door supermarkten tegenover telers. Maar daar hebben wij geen onderzoek naar gedaan. Als telers te maken hebben met oneerlijke handelspraktijken, zoals het eenzijdig wijzigen van contracten of voorwaarden, dan kunnen zij dat bij ons melden.”
ACM keurt verplichte duurzaamheidsvergoeding goed
Via een andere route is ACM ook betrokken bij de duurzaamheidsvergoeding. “Wij dragen uit dat landbouwers extra mogelijkheden hebben om duurzaamheidsinitiatieven op te zetten in lijn met de concurrentieregels. Bedrijven kunnen hun initiatieven op informele basis aan ons voorleggen. Dat heeft Stichting Milieukeur vorig jaar gedaan. ACM heeft op verzoek van SMK informeel beoordeeld of het voornemen om een transparante vergoeding verplicht te stellen voor de meerkosten van de productie onder het On the Way to PlanetProof-keurmerk, op mededingingsrechtelijke bezwaren zou stuiten. Deze regeling was vanuit concurrentieoogpunt niet bezwaarlijk.” ACM ziet dus niet toe op die verplichting die ze eerst wel heeft goedgekeurd.
ACM gaat niet over de hoogte van de prijzen die in de markt tussen producent en afnemer worden afgesproken voor (duurzame) producten. Dat behoort tot de vrijheid van contractspartijen, zo is de uitleg.
De autoriteit heeft van sommige telers en telerverenigingen wel vernomen dat er geen vergoeding zou worden betaald voor On the Way to PlanetProof, bovenop de contractprijs. Dat kwam naar voren uit marge-onderzoek en niet na meldingen.
