Groentetetelers passen de fiscale landbouwvrijstelling met een relatief hoge waarde toe. Vooral melkveehouders gebruiken de regeling. Dat zijn uitkomsten uit onderzoek naar het gebruik van de landbouwvrijstelling dat bureau SEO in opdracht van het ministerie van LNV deed.
De landbouwvrijstelling is een fiscale regeling die ervoor zorgt dat een teler met eigen grond een fiscale vrijstelling krijgt voor ‘normale’ waardeveranderingen. Groentebedrijven kennen een gemiddelde landbouwvrijstelling van boven de € 300.000, bij melkveehouders ligt dat boven de € 200.000, berekende SEO. Fruittelers kennen een gemiddelde landbouwvrijstelling van € 130.000. Ondernemers kunnen gebruikmaken van de regeling door de grond te herwaarderen. Voor het onderzoek heeft het bureau data gebruikt van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) over landbouwstructuurgegevens en aangifte inkomstenbelasting-gegevens voor de periode 2010-2021.
Discussie over voortbestaan landbouwvrijstelling
Over het voortbestaan van de landbouwvrijstelling is discussie. Het afschaffen kan dan ook voor groentetelers relatief flinke gevolgen hebben. Een nieuw kabinet moet over het voorbestaan ervan besluiten. SEO concludeert dat de regeling niet doeltreffend is.
De onderzoekers vonden weinig aanwijzingen dat de landbouwvrijstelling de grondmarkt beïnvloedt. Prijzen op de grondmarkt zijn de afgelopen decennia fors gestegen, en met meer dan inflatie. Dat komt door de vraag naar grond uit verschillende kanten en daardoor krapte. Ook zien de onderzoekers dat de landbouwvrijstelling vooral grotere bedrijven begunstigt.
Afschaffing hoeft ook bedrijfsovername niet te beïnvloeden, denken de onderzoekers. Dat gaat vaak binnen de familie en niet tegen commerciële waarde en relatief veel tegen schenking. Daar gelden andere fiscale regels voor. Dit betekent wel dat veel grond van ondernemers bij staking van het bedrijf of verkoop alsnog wordt aangeslagen.
Grootte bedrijf en resultaat bepalend
Vooral melkveehouders gebruiken de vrijstellingsregeling. SEO heeft dat vastgesteld voor 16.000 bedrijven. Dat is ook de grootste landbouwtak in Nederland. Voor groenteteelt is dat aantal circa 2.500 bedrijven. Iets minder dan 1000 fruittelers maken gebruik van de landbouwvrijstelling, concluderen onderzoekers.
De waarde van de landbouwvrijstelling is gemiddeld voor groentetelers dan wel boven de €300.000, in de praktijk is die lager. De meeste bedrijven hebben een veel lagere waarde voor de landbouwvrijstelling. De verschillen tussen grotere en kleinere grondbezitters is daar verantwoordelijk voor. Het gemiddelde gebruik van de landbouwvrijstelling neemt eveneens toe in omvang bij bedrijven met een hoger bedrijfsresultaat en ondernemers die op latere leeftijd zijn.