Witlof kan maar niet uit die bubbel breken

Dat de Belgen dol zijn op witlof – of witloof zoals ze het zelf noemen – mag blijken uit het feit dat ze er zelfs het Eurovisie Songfestival mee hebben geprobeerd te winnen. Witloof Bay met het nummer With Love strandde in 2011 echter in de halve finale. Niet vreemd, want behalve in eigen land, Frankrijk en Nederland en dan nog een beetje in Duitsland, Zwitserland en grappig genoeg Slovenië, kent men de witte groente niet of nauwelijks.

Zo slecht is het met de bekendheid gesteld dat het in de statistieken soms onder een heel andere groente wordt geschaard. En dat komt weer door de spraakverwarring. In het Engels heet het al chicory én Belgian endive of French endive. En ze noemen het ook wel chicon. De Fransen spreken van endive, ook al vindt Google Translate dat het chicorée zou moeten zijn. De Italianen hebben het over insalata belgica. En de Slovenen noemen het radic.

Onhandig vermarkten

Het klinkt triviaal, maar in de internationale marketingwereld sta je met een dergelijke onhandige taalspaghetti meteen al 1-0 achter, stelde Luc Van Bellegem van de Vlaamse Agro Marketing organisatie VLAM eerder deze maand op de Witloofbiënnale in het Belgische Kampenhout. Van Bellegem constateert dat de drie landen die al sinds jaar en dag om beurten de Witlof Biënnale organiseren hun witlof ook voornamelijk zelf opeten. Nederland en Frankrijk exporteren nog wel het nodige naar Italië en België ziet een licht groeiende export naar Spanje. Maar verder zit er weinig beweging in de consumptie en de handel buiten die straal van 300 kilometer rond Brussel.

Die eigen consumptie blijft dan nog wel redelijk stabiel, al wordt ook al langere tijd bezorgd gekeken naar het vergrijzende corps aan witlofeters. Witlofteler Koos Groot maakt zich daar wel zorgen over. “Al heel veel jaren lopen we aan tegen de trend van gemak en gezond en buiten de deur eten. De nieuwe consument kookt niet meer en de vraag is hoe we met ons product weer bij die nieuwe consument kunnen aansluiten. Want we hebben een mooi, gezond en divers te gebruiken product. Maar dat onder de aandacht brengen, daar hebben we externe expertise voor nodig.”

Zomergroente

De West-Vlaamse witlofteler Marnick De Visschere ziet zeker heil in het omturnen van het imago van wat nu nog meer een wintergroente is, die gekookt of uit de oven wordt gegeten naar een hippere zomergroente. “Met de langere zomers van nu met meer barbecueweer kun je witlof heel goed promoten als saladegroente. Zo wordt het in Spanje en Italië ook al voornamelijk gegeten.”

Dat zou op pleiten voor een tweede Week van het Witloof. Dat is de voor de wereld unieke promotieweek speciaal gewijd aan witlof. In België probeert de VLAM met die week in begin februari de consumptie van witlof op te krikken en dat lukt redelijk. Al volgt op de piek in de week zelf ook steevast een dalletje in de week erna, zo liet Van Bellegem zien met de verkoopcijfers bij Belgische supermarkten.

Dat weer verleidde teler Ronny Kalter in IJsselmuiden (Ov.) om direct maar vanuit de zaal te pleiten voor vier actieweken achter elkaar. Met een uitwisseling van promotie-ideeën en materiaal zou op die manier de consumptiedip in België kunnen samenvallen met een piek in Nederland en vervolgens een piek in Frankrijk en eentje in Duitsland of Zwitserland.

Extra energiekosten

Noord-Hollander Groot, aangesloten bij Tolpoort Vegetables zou het wel zien zitten. “Wij produceren jaarrond en leveren in alle gewenste verpakkingen aan binnen- en buitenland, vooral naar België, Zwitserland en Italië.”

Groot maakt zich overigens ook wel wat zorgen om de energiecrisis. “Energie is nu onze grootste kostenpost geworden. We moeten dat kopen op de dagmarkt en dat legt ondertussen zo 7 cent extra op onze kiloprijs. Maar we hebben nu eenmaal afspraken met onze afnemers. Maar als dit blijft duren, zie ik wel witloftelers die in juli en augustus stil gaan liggen, vanwege de koelkosten. Zo niet, dan zal dat toch vergoed moeten worden. We zijn als altijd afhankelijk van de bereidheid van de markt om de meerkosten te betalen.”

Minste weerstand

De vraag is of in dergelijke lastige marktomstandigheden witlof niet nog meer dan toch al het geval was slachtoffer dreigt te worden van de weg van de minste weerstand. De gemaksconsument die weinig avontuurlijk pakt wat hij kent en zich door een klein beetje bitterheid al laat afschrikken, die zal niet snel extra gaan betalen voor die groente met dat nog niet zomaar tot hippe superfood omgewerkte imago.

Anderzijds: alles wat plantaardig is en weinig calorieën heeft, ligt de laatste jaren juist steeds beter in de markt. Babylof als een gezonde én verfrissende snack, makkelijk te dippen in een vegan sausje, dat is toch een inkoppertje voor elke foodie? En van het liedje daarbij maakten Diana Ross & The Supremes in 1964 al een wereldhit.