NVWA wil milder beleid ToBRFV maar voert aanpak op

De NVWA ziet zich daartoe gedwongen omdat in de afgelopen maand op tomatenbedrijven hogere virusdruk is geconstateerd. Daarbij ziet de NVWA dat het regelmatig gaat om de bewust aangebrachte zwakke variant van het tomatenvirus ToBRFV. Dit is een vorm van vaccineren. De NVWA neemt dat zeer hoog op.

Verdachte bedrijven

De toezichthouder heeft een groep tomatenbedrijven in beeld die het illegale cross-protectiemiddel gebruikt heeft dit jaar. In 2022 leidde dat al tot strafrechtelijk onderzoek op verdachte bedrijven en op het bedrijf dat verdacht wordt van productie van het middel. De afgeronde zaak ligt bij het Functioneel Parket, dat moet beslissen over vervolging. De producent is nu opnieuw verdachte in de laatste bevindingen van de NVWA, dat een nieuw onderzoek start. Welk bedrijf dit is, maakt het niet bekend.

Niet-toegelaten middel

Het middel bevat volgens de producent een milde variant van het virus. Deze claim wordt niet ondersteund door (wetenschappelijk) bewijs. Het cross-protectiemiddel is een niet-toegelaten gewasbeschermingsmiddel. Het middel is dus niet beoordeeld en toegelaten door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb), stelt de NVWA. Het Ctgb beoordeelt gewasbeschermingsmiddelen op effectiviteit en risico’s voor mens, dier en milieu.

Wat teeltbedrijven riskeren bij gebruik van het middel, kon de NVWA-woordvoerder niet zeggen. De hogere virusdruk kan tot een nieuwe golf van besmettingen leiden en kan ook plantenkwekers en zaadveredelaars raken, zo vreest de NVWA.

Juist pleidooi voor minder maatregelen

Dat de NVWA strengere maatregelen neemt tegen ToBRFV is opvallend. Binnen de Europese Commissie pleit Nederland voor een minder strenge aanpak van het tomatenvirus ToBRFV. Mogelijk speelt een rol dat de voorloper van de NVWA in 2010 onvoldoende optrad tegen een soortgelijke illegale verspreiding van zwakke virusvarianten van het destijds gevreesde Pepino mozaïekvirus, ook in tomaat. Recent concludeerde het ministerie van LNV na onderzoek dat de voorloper van de NVWA had moeten optreden. In de huidige ToBRFV-crisis heeft NVWA daarvan geleerd, was de conclusie.