Noodfonds tuinbouw zet groentetelers voor dilemma

De voorwaarden voor steun aan groentetelers zijn onmogelijk en zetten telers voor een dilemma.

Het kamerdebat over de coronamaatregelen van het kabinet donderdag 11 juni draaide vooral om de Regeling tegemoetkoming land- en tuinbouw Covid-19, het noodfonds van € 600 miljoen voor tuinbouw. Ook na aanpassing van de regeling is er een groot probleem. De regeling past niet op de praktijk van de afzet. De minister verwacht dat ze met de compensatie (voor lage prijzen in het horecakanaal) de prijs in het retailkanaal overeind houdt. Dat is een misvatting.

Geen stapelbed maar waterbed

De minister ziet de afzetkanalen foodservice en retail als een stapelbed, terwijl het feitelijk een waterbed is. Ze beïnvloeden elkaar. De ambtenaren lijken niet te begrijpen hoe de daghandel werkt. Een klein overschot (door kleinere afname horeca) kan de dagprijs finaal onderuithalen. Dat is de laatste maanden gebeurd bij komkommer en ook tomaten. Het kleine horecakanaal kan de daghandel (en daaraan gekoppelde weekcontracten) dus structureel ontregelen. Ook nu nog, omdat horeca nog lang niet hersteld is.

Niet te bewijzen

Dat is niet het enige probleem van de regeling. De minister heeft de toelatingseis dat de afzet niet 75 maar 60% gericht moet zijn op foodservice versoepeld. Hoe is dat te controleren? Vaak gaan partijen drie keer van de hand voordat de eindklant wordt bereikt. Een handelsbedrijf verkoopt het aan een buitenlands handelsbedrijf dat een horecaleverancier belevert. Zo komt het product vaak uit bij horecaleveranciers, maar is dat niet in boeken aan te tonen. De regeling heeft daarmee een grote constructiefout en is niet te controleren. Gaat de minister echt leveranties naar het buitenland volgen waar die gebleven zijn?

Dilemma

Een aantal telers staat nu voor een dilemma. Ze voelen dat ze aan de voorwaarden voldoen, maar kunnen dat niet onomstotelijk bewijzen. Veel product gaat niet rechtstreeks naar horeca. Die vertwijfeling zal niet bij veel telers spelen, is de verwachting. Rabobank ziet bij veel glasgroentetelers redelijke saldo’s. Toch is het voor de bewuste groep telers goed als er alsnog meer duidelijkheid komt. Zo wordt voorkomen dat ze bij nacontroles met terugvorderingen te maken krijgen. Ook kan worden voorkomen dat ze uit angst daarvoor nu steun laten liggen. De regeling sluit namelijk pas over zes dagen.