Doorgaan naar artikel

EU-noodpakket nog niet beschikbaar voor tuinbouw

De oorlog in Oekraïne veroorzaakt voor de tuinbouw acute economische schade op het gebied van uitgangsmateriaal. De omvang van de handel met Rusland en Oekraïne bedraagt nu al € 126 miljoen.

Leveringen van zaden en ander uitgangsmateriaal voor tuinbouwteelten aan Rusland komen door de oorlog en de sancties volledig stil te liggen. Dat brengt de Nederlandse bedrijven in uitgangsmaterialen in dezelfde positie als die waarin alle teeltbedrijven in 2014 terecht kwamen. Toen sloot Rusland de grenzen voor alle groente en fruit vanuit de Europese Unie, als reactie op sancties die de EU uitvaardigde na inname van de Krim.

Die Russische boycot betekende dat er voor honderden miljoenen euro’s aan handelsstromen verlegd moesten worden. Groente en fruit die toen nog in snel groeiende hoeveelheden naar Rusland gingen, moesten hun weg naar andere bestemmingen vinden. Destijds steunde een grote Europese compensatieregeling telers die met omzetverlies te maken kregen.

Wel varkens en veevoer

Aan een dergelijke regeling wordt nu opnieuw gewerkt. Maar daarbij wordt nog niet direct naar de tuinbouw gekeken. De Europese Commissie gaat kijken of zij marktondersteunende instrumenten kan inzetten voor met name de varkenshouderij. Ook is de beschikbaarheid van grondstoffen voor veevoer een zorg.

Nog geen interventie tuinbouw

Henk Staghouwer, minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), zei na afloop van de ingelaste vergadering van de Europese landbouwministers deze week dat ‘er op korte termijn geen risico’s zijn voor de voedselvoorziening’. Wel ziet de minister effecten voor met name de sectoren die afhankelijk zijn van gas. Ook de afzet van bloemen en groenten wordt door het conflict in Oost-Europa getroffen. Maar volgens Staghouwer zijn marktmaatregelen of interventies nog niet aan de orde.

‘Handelsstromen snel inventariseren’

De Nederlandse Europarlementariër Bert-Jan Ruissen (SGP) vindt het zorgwekkend dat er nog niet over de tuinbouw wordt gerept. “Er gaan veel peren en ook veel kool naar de Oekraïne, maar die export komt stil te liggen. Ook andere getroffen handelsstromen moet je snel inventariseren. We hebben daar in het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid instrumenten voor, laten we die ook goed inzetten.”

De sector zelf is als eerste aan de bal om snel de consequenties in detail in beeld te brengen. Ook moeten sectoren wat Ruissen betreft meepraten over wat de beste en efficiëntste steunmaatregelen zijn. Overigens vindt hij de landbouwcrisisreserve niet per se het ideale potje. “Wat daaruit wordt gehaald moet met kortingen op directe betalingen worden gecompenseerd. Boeren en tuinders betalen dat dus zelf.”

Sancties raken niet direct

Namens de uitgangsmaterialensector heeft Plantum NL de omvang van de export aan LNV doorgegeven, zegt Niels Louwaars, voorzitter van Plantum NL. “Die bedraagt € 100 miljoen naar Rusland, € 26 miljoen naar Oekraïne en nog eens € 10 miljoen naar Belarus. De sancties treffen formeel gezien nog niet onze goederen. Maar ik had vanmorgen een aardbeienplantenkweker aan de lijn die nog probeerde spullen de grens over ter krijgen.”

Export 40 miljoen fruitboompjes in gevaar

Ook fruitbomenkwekers worden flink geraakt. Die sector exporteert al jaren miljoenen fruitboompjes per jaar naar Rusland. Naar schatting worden elk jaar 40 miljoen jonge bomen geplant. De geënte boompjes die Nederlandse en Belgische fruitbomenkwekers nu in de koelcellen hebben liggen kunnen echter niet op transport naar Rusland.

Een woordvoerder van de Nederlandse fruitboomkwekers zegt dat als de boompjes Rusland al in zouden komen, deze voor de Russische klanten niet of nauwelijks te betalen zijn. “De roebel is niks meer waard en het internationale betalingsverkeer is geblokkeerd.”

Bekijk meer

Share this

Gerelateerde artikelen

Beheer
WP Admin