Doorgaan naar artikel

Demodag robotisering: veel belangstelling, veel vragen

De Agbot van de Nederlandse fabrikant AgXeed (Oirlo) was vorige week de absolute eyecatcher op de demodag Robotisering. Het werktuig was een van de autonoom rijdende voertuigen op de door Delphy en Vollegrondsgroente.net georganiseerde bijeenkomst.

De organisatie had niets te klagen over belangstelling voor deze demodag. Het aantal personen dat zich bij voorinschrijving aanmeldde, bleek groter dan het aantal dat toegelaten kon worden op Agroproeftuin de Peel in het Noord-Brabantse Zeeland. Daaruit mag je concluderen dat robotisering een steeds grotere rol wordt toegedicht in de (toekomstige) praktijk.

Hoe verder met robotiseren?

Het getoonde en de toelichting die bij elke robot werd verstrekt gaf inzicht in mogelijkheden, technische specificaties, capaciteit en kostprijs en dergelijke, maar gaf geen handvatten voor een antwoord in welke richting robotisering zou moeten gaan. Wordt het veld straks bevolkt door autonome machines met de vermogens en mogelijkheden vergelijkbaar met de huidige bemande trekkers, zelfrijders en werktuigen? Of gaat het in de richting van kleinere robots, die met elkaar voor voldoende capaciteit gaan zorgen? Wat zijn de mogelijkheden met die automatisering; wordt onkruid straks bestreden met een autonoom rijdende spuitmachine, of worden onkruidplantjes stuk voor stuk uit de grond getrokken door kleine grijpers die hangen onder een zelfrijdend portaalframe?

Wanneer is robotisering juist geen oplossing? Denk aan een zelfrijdend grondbewerkingswerktuig, dat in de ochtend aan het werk gaat op land dat nog aan de vochtige kant is, en in de loop van de dag pas opdroogt. Voor het veranderen van werktuiginstellingen is tot op heden altijd nog het gevoel van de vakman nodig. Hoe ga je dat combineren met een robot die heel veel kan, maar die het ontbreekt aan dat noodzakelijke gevoel?

Trekker zonder cabine

De Agbot van AgXeed wist de meeste publieke aandacht naar zich toe te trekken. Het apparaat liet als een van de weinige machines werkelijk zijn kunsten zien, in combinatie met een driebalks Amazone Cenius 3003 brede cultivator.


Tekst gaat verder onder de video

De Agbot is zo’n typisch voorbeeld van een robot die met zijn mogelijkheden dicht tegen de werkzaamheden van een gangbare trekker aanleunt, maar zonder cabine. Een Deutz-dieselmotor van 165 pk (115 kW). drijft een generator aan waaraan twee elektromotoren hangen voor de rijaandrijving (met een rupsonderstel) en voor de rechtstreekse aandrijving van een aftakas (0-1200 toeren). De generator kan daarnaast 100 kW elektrisch vermogen leveren voor de voeding van een elektromotor. Dat dat geen kinderspel is, is te zien in deze video met een Imants-spitmachine achter de Agbot.


Tekst gaat verder onder de video

Digitale werktuigloods

De Agbot is geschikt voor allerhande werktuigen, ieder met een eigen werkbreedte, lengte et cetera. Om het apparaat te voorzien van de benodigde werktuiginformatie, wordt gewerkt met wat treffend aangeduid wordt als een ‘digitale werktuigloods’. Het gekozen aanbouw(!)werktuig wordt op een laptop of tablet aangeklikt, zodat de Agbot de betreffende werktuigspecificaties kan inladen. Vervolgens wordt de A/B-lijn voor het betreffende perceel opgegeven, hoeveel eventueel de overlap moet zijn, de werkdiepte, het aantal wendakkers en de gewenste rijsnelheid en dergelijke. De Agbot bedenkt dan volledig zelfstandig hoe hij de klus gaat aanpakken.

Uit oogpunt van veiligheid moeten de perceelsgrenzen vooraf door een gecertificeerde instantie worden vastgelegd. Het risico dat een bestaande grensvaststelling niet (helemaal) correct is, is te groot. Als de Agbot over alle benodigde informatie beschikt, kan het apparaat volledig autonoom (zonder internetverbinding) werken, uitsluitend met eigen sensors en via RTK-gps.


Tekst gaat verder onder de foto‘s

  • De Agbot van 165 pk is zo’n typisch voorbeeld van een robot die met zijn mogelijkheden dicht tegen de werkzaamheden van een gangbare trekker aanleunt. - Foto's: Joost Stallen

    De Agbot van 165 pk is zo’n typisch voorbeeld van een robot die met zijn mogelijkheden dicht tegen de werkzaamheden van een gangbare trekker aanleunt. – Foto’s: Joost Stallen

  • De Agbot stond op 620 millimeter brede rupsen op vaste spoorbreedte. Er wordt gewerkt aan een systeem om de spoorbreedte te variëren van 180 tot 320 centimeter. Volgens AgXeed is dat relatief makkelijk vanwege de elektrische rij-aandrijving. Het bedrijf werkt verder aan een smalspooruitvoering op wielen voor in de fruitteelt.

    De Agbot stond op 620 millimeter brede rupsen op vaste spoorbreedte. Er wordt gewerkt aan een systeem om de spoorbreedte te variëren van 180 tot 320 centimeter. Volgens AgXeed is dat relatief makkelijk vanwege de elektrische rij-aandrijving. Het bedrijf werkt verder aan een smalspooruitvoering op wielen voor in de fruitteelt.

  • De hefinrichting aan de voorkant is Cat. II met 3 ton hefvermogen, achterop zit een heft Cat. III met 8 ton hefvermogen. Het rupsonderstel is van Zuidberg.

    De hefinrichting aan de voorkant is Cat. II met 3 ton hefvermogen, achterop zit een heft Cat. III met 8 ton hefvermogen. Het rupsonderstel is van Zuidberg.

Ook Agbot voor fruit

Momenteel draaien er twee exemplaren op rupsen van de Agbot. In 2022 moeten daar nog tien bijkomen die her en der in Nederland en in Europa in de praktijk gaan draaien. Nu al is er een keuze tussen (Zuidberg) onderstellen met rupsen tussen 300 en 910 millimeter. De nu nog vaste spoorbreedte wordt ingeruild voor een traploos verstelbaar systeem voor spoorbreedten van 180 tot 320 centimeter. De richtprijs is € 230.000 tot € 265.000.

Het bedrijf AgXeed werkt ook aan een 55 kW sterke smalspooruitvoering voor de fruitteelt op drie wielen met een buitenbreedte van 138 centimeter, en aan een uitvoering op vier wielen met vaste spoorbreedte voor akker- en tuinbouw. De AgBot is nog niet zo ver dat hij zelfstandig van het ene naar het andere perceel verkast. Daarvoor is voorlopig een chauffeur nodig om de Agbot gekoppeld achter een trekker te verplaatsen, of op een dieplader.

Farmdroid zaait en schoffelt

Schoffelfabrikant HAK is ook importeur van de robot van het Deense merk Farmdroid. Het van zonnepanelen en accu’s voorziene apparaat dient voor de vlakvelds precisiezaai van gewassen als uien, bieten, chicorei of witlof, én voor de onkruidbestrijding in de rij. Elk element bestaat uit een zaai-element (buitenzaaier) en uit een elektrisch bediend schoffelmes dat kan in- en uitklappen. De robot ‘weet’ waar elke plant staat (want zelf gezaaid), zodat deze informatie ook gebruikt kan worden voor de mechanische inrow-onkruidbestrijding. Vanwege deze dubbelfunctie en omdat de onkruidbestrijding meermalen herhaald moet worden, is de oppervlakte per robot beperkt tot 20 hectare, aldus HAK. De werkbreedte is standaard 3 meter, de rijsnelheid is 900 meter per uur, de richtprijs is € 70.000.


Tekst gaat verder onder de foto‘s

  • De Farmdroid dient voor het zaaien en schoffelen van vlakvelds te telen gewassen. De werkbreedte is 3 meter.

    De Farmdroid dient voor het zaaien en schoffelen van vlakvelds te telen gewassen. De werkbreedte is 3 meter.

  • De zaai/schoffelelementen in detail. Achterop het precisie-zaaielement. Ervoor is de aansturing te zien voor het in de gewasrij werkend schoffelmes.

    De zaai/schoffelelementen in detail. Achterop het precisie-zaaielement. Ervoor is de aansturing te zien voor het in de gewasrij werkend schoffelmes.

Robotone werkt met tien ‘armen’

De Robotone van Pixelfarming Robotics uit Almkerk (N.-Br.) is om diverse redenen een bijzondere eend in de bijt. Het ontwerp gaat uit van een portaalframe op vier wielen, met – op de demodag – tien stations die in dwarsrichting kunnen bewegen; haaks op de rijrichting dus. De robot is dan ook zeker niet geschikt voor traditioneel uitgevoerde werktuigen of voor grote oppervlakten. Pixelfarming Robotics denkt eerder aan gedetailleerd werken op enkele hectares. Op de demodag waren daarvan enkele voorbeelden te zien: een station was uitgevoerd met een grijpertje, of voor het verplaatsen van planten, of voor het mechanisch verwijderen en opzuigen van (klein) onkruid. Dat zou een vervanging kunnen zijn voor handmatig (= duur en lastig) onkruid verwijderen zoals vaak gebeurt op biologische bedrijven.

Een alternatief voor een mechanische grijper tegen onkruid is een onkruid-vernietigende laserstraal. Voorwaarde is steeds dat de robot moet weten wat onkruid is en wat niet. Zo ver is het nog niet. Met die plantkundige kennis is het wellicht mogelijk om onkruid te vernietigen door er een laserstraaltje op te richten.

Nog een idee zijn maaikopjes aan de stations om gewas kort te houden. Als voorbeeld werd gewezen op een gecombineerde teelt van sperziebonen als productiegewas, met haver tussen de gewasrijen. De roterende mesjes in de maaikopjes zouden de haver kort moeten houden, waardoor de haver kan fungeren als een soort dekgewas om opkomend onkruid weg te concurreren.

De getoonde uitvoering had 12 kWh accuvermogen. Dat is voldoende voor een dag rijden. Met zonnig weer blijven de accu’s vol, aldus het bedrijf, want dan kunnen de zonnepanelen op het dak van de robot voldoende stroom leveren.

Veel bezoekers waren verrast over de Robotone, over de opzet en de werkzaamheden die daarmee in de toekomst mogelijk verricht kunnen worden. “Een mooie ontwikkeling”, aldus een van de kijkers. “Als ze in Den Haag maar niet gaan denken dat voor onkruidbestrijding chemie niet meer nodig is, want zo ver is het nog lang niet.”


Tekst gaat verder onder de foto‘s

  • De Robotone van Pixelfarming robotics heeft horizontaal en verticaal beweegbare armen die zijn verdeeld in twee rijen.

    De Robotone van Pixelfarming robotics heeft horizontaal en verticaal beweegbare armen die zijn verdeeld in twee rijen.

  • Een impressie van mogelijke instrumenten waarmee de Robotone aan de slag kan, hier met roterende messen.

    Een impressie van mogelijke instrumenten waarmee de Robotone aan de slag kan, hier met roterende messen.

  • Roterend mes in detail.

    Roterend mes in detail.

  • Een idee is om onkruid aan te pakken door het uit de grond te trekken. Dat is nog lang geen praktijk, maar een denkrichting voor toekomstige manieren om een perceel schoon te houden.

    Een idee is om onkruid aan te pakken door het uit de grond te trekken. Dat is nog lang geen praktijk, maar een denkrichting voor toekomstige manieren om een perceel schoon te houden.

Naïo demonstreert robots Oz en Dino

Abemec (Veghel) is importeur van de zelfrijdende robots van het Franse merk Naïo. Op de demodag waren de uitvoeringen Oz en Dino aanwezig. Beide robots zijn al enkele jaren op de markt. In Nederland draait een Dino voor demo- en testdoeleinden en een exemplaar in de praktijk.

De 1.200 kilo zware Dino is onder andere te gebruiken voor schoffelwerk, en kan dan 4,5 hectare per dag aan. Vanaf volgend jaar is het apparaat ook leverbaar met de Robocrop-schoffel van Garford (import Homburg) voor de aanpak van onkruid in de rij. Anders dan bij veel andere robots, wordt de A/B-lijn per plantbed ingelezen, dat kan tijdens het planten.

De Dino kost € 125.000. In combinatie met de Garford-schoffel moet gerekend worden op € 150.000.

De Dino-robot van het Franse merk Naïo wordt geïmporteerd door Abemec. Nu nog inzetbaar voor (onder andere) schoffelen tussen de gewasrijen, in de toekomst met een Garford Robocrop voor schoffelen in de rijen.

De Dino-robot van het Franse merk Naïo wordt geïmporteerd door Abemec. Nu nog inzetbaar voor (onder andere) schoffelen tussen de gewasrijen, in de toekomst met een Garford Robocrop voor schoffelen in de rijen.

Bekijk meer

Share this

Joost Stallen
Joost Stallen

redacteur vollegrondsgroenteteelt

Gerelateerde artikelen

Beheer
WP Admin