Groenteoogst 2017: gewone tot goede opbrengsten

Het groeiseizoen voor industriegroenten kende een duidelijke tweedeling. Eerst was het koud en droog, waardoor de vroege teelten moeilijk op gang kwamen, daarna werd het erg heet. Vooral op de lichtere gronden hebben telers veel moeten beregenen om de gewassen aan het groeien te houden. De vroege gewassen bleven daarom in opbrengst achter. De wat latere gewassen kiemden vlot in de opgewarmde grond en kregen op tijd regen om vlot door te kunnen groeien.

Loonbedrijf Maverko oogst een perceel boerenkool in Wouwse Plantage (N.-Br) voor Ardo in Zundert. De gestripte bladeren gaan rechtstreeks in de container. – Foto: Peter Roek

Percelen met een goede bodemstructuur en vochthoudend vermogen leverden dit seizoen duidelijk de hoogste opbrengsten. Het droge voorjaar pakte voor de spruiten niet verkeerd uit. De goede structuur van de kleigrond liet de planten goed groeien. In dit gewas is de hoge insectendruk de grootste uitdaging voor de telers. Volgens Stefan Jongejan, spruitenspecialist bij Van Iperen hangt het spruitensaldo dit jaar vooral af van de mate waarin een teler de insectenpopulatie in zijn perceel onder controle weet te houden. Tot de grote hoeveelheid regen die begin september viel, liep de groenteoogst volgens planning.

Spruiten: schade door trips, wisselende netto-opbrengsten

De hoogte van het rendement dat een spruitenteler dit seizoen haalt, hangt vooral af van de mate waarin insecten de spruiten aangetast hebben. Volgens Stefan Jongejan, adviseur van Van Iperen, maakt dit jaar de mate van insectenschade voor de teler het verschil tussen een goed of een matig spruitenjaar. De insectendruk is het hele seizoen al hoog en er zijn geen goede middelen beschikbaar om trips en koolmot effectief te bestrijden. Het frustreert telers dat in de buurlanden, die op dezelfde markt opereren, wel middelen beschikbaar zijn om insecten aan te pakken.

Firma Vollebregt in Westbeemster (N.-H.) oogst spruiten met een tweerijige plukmachine. Door goede prijzen aan het begin van het seizoen halen telers hun oogstplanning naar voren. – Foto: Lex Salverda

In augustus zijn de eerste telers al gestart met de oogst. Jongejan schat de vroege opbrengsten op gemiddeld. Door goede prijzen aan het begin van het seizoen halen telers hun oogstplanning naar voren.

Het droge, warme voorjaar pakte voor de spruitenteelt goed uit. Planten kon precies volgens schema, de drogere percelen zijn na het planten beregend om de spruiten vlot te laten groeien. Door de mooie structuur en de droogte vormden de spruiten een diep en omvangrijk wortelstelsel. In combinatie met hoge temperaturen in het begin van het groeiseizoen zorgde dat voor een hoge mineralisatie van stikstof. Dat resulteerde in een sterke vegetatieve groei van de planten waardoor ze lang uitgroeiden en pas relatief laat aan de productie van de spruiten begonnen. Het goed ontwikkelde wortelstelsel draagt er ook aan bij dat het gewas sterker dan normaal reageert op een bijbemesting.

Jongejan schat dat er half september gemiddeld 20 tot 30 ton spruiten per hectare aan de planten hangt. Dat is een vrij normale hoeveelheid voor deze tijd van het jaar. De specialist verwacht echter dat de spruiten nog flink doorgroeien omdat de groei pas laat op gang kwam. Hij tekent er wel direct bij aan dat het om bruto-opbrengsten gaat. De netto-opbrengsten zijn erg wisselend. Dat is dan erg afhankelijk van de schade die trips en koolmot veroorzaken.

Schraapschade trips later zichtbaar

De door trips veroorzaakte schraapschade wordt pas later in het seizoen goed zichtbaar. In vroege teelten was de schade soms zo groot, met zo veel tarra, dat delen van percelen niet eens geoogst zijn. Ook zijn er partijen na de oogst nog afgekeurd vanwege te veel aantasting.

De onkruidbestrijding is in spruiten geen item, zo nodig kan ook mechanisch nog wel wat worden gedaan. Schimmels vormen dit seizoen geen onoverkomelijk probleem. De slakkendruk ziet Jongejan dit seizoen weer toenemen. Nu is dit met slakkenkorrels onder controle te houden. De adviseur maakt zich voor volgend jaar wel zorgen, omdat er een beperking komt op het aantal keren dat slakkenkorrels toegepast mogen worden.

Industriegroenten: gemiddelde opbrengsten, vroege teelt blijft achter

Olaf Bogers, bedrijfsleider en teeltbegeleider van Green Acker in Dronten (Fl.) spreekt voor wat betreft Flevoland over een goed jaar voor de industriegroenten. De droogte en de hitte in het voorjaar hebben een gunstige uitwerking gehad op de opbrengsten. Voor opkomst zijn wel percelen beregend, maar in het seizoen is volgens Bogers niet extreem veel beregend. Bogers schrijft dat toe aan de goede structuur van de kleigrond, waardoor de gewassen snel en diep konden wortelen.

Gecombineerd met de warmte en veel zonnestraling leverde dat vooral voor de vroege gewassen bovengemiddelde opbrengsten op. De eind mei gezaaide erwten hebben het door de regen in augustus moeilijker gehad. Deze leverden zomaar een kwart van de opbrengst in. Ook bonen krijgen door de natte nazomer te maken met een hogere schimmeldruk.

Dit seizoen liet volgens Bogers weer eens duidelijk zien dat een goede bodemstructuur en bodemkwaliteit de sleutel is tot een goed gewassaldo.

Eind juni zijn de conservenerwten van Henri Vorselen in Ittervoort (L.) geoogst. Als gevolg van een snelle afrijping was het lastig om alle percelen met de optimale hardheid te oogsten. – Foto: Twan Wiermans

Erwten die bloeiden in een periode met extreme hitte, leverden zonder beregenen zelfs een netto-opbrengst van 9 ton per hectare. Ondanks extreme hitte in het voorjaar en natte perioden in het najaar is de oogst van de industriegroenten in Flevoland op kleine verschuivingen na redelijk volgens planning verlopen. Alle percelen zijn geoogst.

Tweedeling industriegroenten

Cees Geven, directeur van telersvereniging De Schakel in Helmond (N.-Br.) ziet vooral in het Zuiden een duidelijke tweedeling van het industriegroenteseizoen. De droogte en hitte in het voorjaar heeft opbrengst gekost en telers hebben flink meer moeten beregenen dan normaal, waardoor de teeltkosten stegen. Twee keer beregenen is ingecalculeerd, maar tegenover die extra beregeningskosten staan geen extra inkomsten. Naast de droogte kostte hitte ook opbrengst. Met name doperwten die in de hete periode bloeiden, zijn versneld afgerijpt. Dat kostte opbrengst en het was ook moeilijk deze percelen met de optimale hardheid te oogsten. Na half juli werd het een beter type groeiweer voor de groenten. Hoewel de oogst van sperziebonen en peen in september nog volop loopt, verwacht Geven van deze gewassen een gemiddelde tot iets bovengemiddelde opbrengst. De weersomstandigheden waren zodanig dat volgens planning geoogst kan worden.

De onkruidbestrijding is in het voorjaar lastig geweest. Door de droogte waren niet alle bespuitingen even effectief. Dat uit zich vooral in de langere teelten waarin door het groeizame weer forse meldes boven het gewas uitkomen. Dat heeft een aantal sperziebonentelers extra mankracht gekost om het grote onkruid voor de oogst te verwijderen.

Parijse wortelen: goed product

De teelt van Parijse wortelen is volgens Jan Veendrick, teeltbegeleider van verwerker Veco in Creil (Fl.), dit jaar goed verlopen; geen topjaar maar gemiddelde opbrengsten. Het hele groeiseizoen was erg droog. Telers hebben veel moeten beregenen, eerst om de wortelen boven te krijgen en vervolgens om ervoor te zorgen dat de wortelen niet naar het vocht toegroeien en te lang worden.

H&S Agri in Zuidlaarderveen (Dr.) oogst een perceel Parijse wortelen. Het hele seizoen zijn de wortelen intensief beregend en net voor de oogst viel er erg veel regen. – Foto: Koos van der Spek

Tegen de tijd dat de wortelen geoogst moesten worden, viel er wel veel water. Toch zijn de percelen op tijd geoogst en is er een kwalitatief goed product binnengehaald. De onkruidbestrijding is dit jaar nog goed gelukt. Veendrick maak zich zorgen voor komend seizoen wanneer de toelating van de werkzame stof linuron komt te vervallen.