Geschiktheid witlofwortels voor inulinewinning beperkt

Witlofwortels bevatten evenals chicorei de stof inuline, maar dat gehalte is in witlofwortels te laag om die stof er op een rendabele manier uit te halen. Die conclusie trekt onderzoeker Matthew de Roode van het bedrijf Sensus (onderdeel van de Nederlandse suikercoöperatie Cosun), dat zich bezighoudt met de winning van insuline uit chicorei.

Op zich is het idee niet zo gek om witlofwortels na de trek nogmaals te gebruiken voor de winning van inuline . Inuline is een mengsel van fructose polymeren (met een glucosemolecuul aan het eind), dat door planten gebruikt wordt voor de opslag van energie. Chicorei –en dus ook witlof- bevatten direct na de oogst 15 tot 20 procent relatief veel inuline, die gebruikt wordt als laagcalorische en vezelrijke toevoeging in allerlei voedingsmiddelen. Het wereldwijde aanbod inuline bedraagt jaarlijks zo’n 150.000 ton, dat is minder dan de vraag.

Trek ‘vreet’ inuline

Op verzoek van LTO Noord en van witloftelers onderzochten HAS-studenten in 2013 of het rendabel is inuline uit getrokken witlofwortels te halen. Logistiek zou dit moeten kunnen, omdat het aantal witlofbedrijven beperkt is, vaak met voldoende omvangrijke wortelhoeveelheden.

Voorwaarde is dat het inulinegehalte in de wortels na de trek nog voldoende hoog is. Dat blijkt niet het geval: koude omstandigheden en bewaren zorgen ervoor dat het inulinegehalte fiks afneemt, en dit proces gaat tijdens de trek nog door: de dan nog in de wortel aanwezige inuline wordt gebruikt als energiebron voor de kropgroei. Het komt erop neer dat een witlofwortel de inulinevoorraad verbruikt door steeds fructosemoleculen van de lange ketens af te halen. De ketenlengte vermindert daardoor, ofwel de kwaliteit van de overblijvende inuline loopt terug. (Voor inuline geldt ‘langer is beter’. In het genoemde onderzoek is vastgesteld dat de inuline in getrokken wortels nog gemiddeld 6 fructosemoleculen bevat. De ketenlengte van chicorei is gemiddeld 11)

Eveneens nadelig is dat witlofwortels ook suiker bevatten, en dit gehalte na de trek nog de hoge kant is. Bij de winning van inuline vormt deze suiker een vorm van vervuiling, die niet rendabel te verwijderen is.

Verder onderzoek

Waarmee niet is gezegd is dat er helemaal geen mogelijkheden voor de winning van inuline uit witlofwortels zijn, aldus De Roode. Want direct na de oogst bevatten witlofwortels zeer waarschijnlijk net zo veel inuline en van een vergelijkbare kwaliteit als cichorei. Dat kan mogelijk perspectief bieden voor wortels die vanwege over- of ondermaat niet geschikt zijn voor de trek.  Sensus wil komend najaar kwaliteitsmetingen gaan doen aan witlofwortels direct na de oogst, daarbij onder andere kijkend naar het inulinegehalte en –kwaliteit (ketenlengte en suikergehalte, en het tarrapercentage).

De Roode presenteerde zijn bevindingen onlangs tijdens een bijeenkomst bij witloftrekkerij & wortelteeltbedrijf De Vries in Espel.