‘Culturelere telers’

Heb je het in Nederland anno 2021 over cultuur, dan gaat het vast niet over boeren en tuinders. Maar dat is om allerlei redenen onterecht.

De eerste reden is het letterlijkst. Het woord cultuur is afgeleid van het Latijnse werkwoord colere, dat ‘bewerken’ of ‘betelen’ betekent. Cultuur als begin van beschavingen begon duizenden jaren geleden met telers die grond in cultuur brachten. Dat maakte mogelijk dat mensen niet meer als nomaden hoefden rond te trekken, maar zich konden vestigen, in permanente huizen, in dorpen en in steden.

Het onafscheidelijke woordpaar ‘kunst en cultuur’ kon in de zestiende eeuw nog zoiets wonderlijks opleveren als het schilderij dat op de cover van dit magazine staat. De Italiaanse schilder Giuseppe Arcimboldo verbeeldt hier de mythische figuur Vertumnus, de god van oogsten en overvloed. Het schijnt tevens een portret te zijn geweest van de Habsburgse keizer Rudolf II, maar dat terzijde.

Kunst en cultuur’ ontwikkelde zich zeker in de twintigste eeuw tot een stedelijk-elitaire liefhebberij

Pas in de negentiende eeuw kreeg de figuurlijke betekenis van cultuur de overhand. Ga je nu naar een cultureel centrum, dan verwacht je daar geen tuinen en plantjes, maar kunsten en kunstenaars. ‘Kunst en cultuur’ ontwikkelde zich zeker in de twintigste eeuw tot een stedelijk-elitaire liefhebberij.

Maar in dergelijke simplistische tweedelingen hebben we geen zin meer. Groenten & Fruit zocht kunst en cultuur op het platteland en in de tuinbouw. En wie zoekt, die vindt. Behalve over de schone letteren, theater, muziek en zang en beeldende kunsten gaat het in deze eindejaarseditie ook over zaken als onze eetcultuur, over of er zoiets bestaat als een tuinderscultuur en over een cultfiguurtje met een framboos als lijf en een koksmuts op zijn rossig blonde koppie.

Om uw zin in de feestdagen niet in de weg te zitten, hebben we ons maar niet gericht op thema’s als bestuurscultuur of achterkamertjescultuur. Dat zal het komend jaar nog genoeg langskomen.