Kwaliteit compost varieert

Groencompost is gemaakt van snoeihout, bermmaaisel en blad, GFT-compost bestaat voor het overgrote deel uit groente- fruit- en tuinafval. Als de kwaliteit goed is, voldoen beide soorten, aldus compostdeskundige Sjoerd Smits van adviesbureau HortiNova. Die goede kwaliteit is echter niet altijd vanzelfsprekend.

Bij de compostering wordt het materiaal afgebroken door organismen die daarbij zuurstof en vocht opnemen en daarnaast warmte produceren. Dat omzettingsproces moet dusdanig gestuurd worden dat de temperatuur globaal tussen 60 en 70 graden Celsius blijft. Beneden 60 graden blijven onkruiden, zaden en ziektekiemen in leven, boven 70 graden worden ook goede organismen gedood. Bij die hoge temperatuur is sprake van pasteurisatie: prima om bijvoorbeeld melk lang houdbaar te maken, maar ongewenst bij compostering. Nog hogere temperaturen zijn uiteraard ook slecht. Gaat de compostering goed, dan levert dat een afgekoeld eindproduct op vol gunstig bodemleven. Deze organismen kunnen zich na het uitrijden van de compost in de grond vestigen en vermenigvuldigen.

Compost waar je na ontvangst je hand niet in kunt houden omdat het te warm is, heeft een temperatuur van minimaal 50 graden Celsius. Dat duidt erop dat afbraakorganismen nog de overhand hebben, ofwel dat het omzettingsproces nog niet is voltooid. Wat betekent dat het materiaal te snel is uitgeleverd, en nog enkele maanden op de hoop moet narijpen.

GFT-compost of groencompost

GFT-compost kost 3 tot 5 euro per ton. Het is op zich mooi materiaal, maar bij aflevering vaak relatief vers. Net als voor ‘te warme’ compost is  aan te bevelen deze compost nog minimaal een half jaar op te laten liggen. Is dat proces afgerond dan levert dat een mooi bodemvruchtbaarheid bevorderend product voor een aantrekkelijke prijs. Let met GFT-compost wel op verontreiniging met glas en plastics, het niveau daarvan moet acceptabel zijn.

Goede groencompost is wel uitgerijpt, en kost ook meer, tot 10 euro per ton. Bij een giftgrootte 40 ton per hectare komt dat neer op zo’n 120 euro (GFT-compost) tot 400 euro (groencompost) per hectare. Naarmate de bodemconditie na herhaald compost aanvoeren verbetert, kan de giftgrootte terug gebracht worden tot zo’n 10 -15 ton per hectare jaarlijks.

Compost beoordelen

Compost kan het best in het najaar worden uitgereden, uitgezonderd met Trichodermabacteriën geënte compost. Dit materiaal moet in het voorjaar worden verspreid, omdat Trichodermabacteriën binnen twee maanden met het wortelmilieu van een gewas in contact moeten komen om zich daar te vestigen.

De kwaliteit van compost is te beoordelen door te voelen, te kijken en te ruiken. Dat vraagt wat oefening. Tuinkers vormt een goede kwaliteitindicator, omdat dit plantje gevoelig is voor zout. Dat is aanwezig in de afbraakproducten, wanneer de compostering matig is verlopen, of nog niet is afgerond. Deze tuinkersproef vraag ook enige ervaring

Bij twijfel over de kwaliteit vormt een laboratoriumanalyse op het in het materiaal aanwezige bodemleven de meest zekere weg. Zo’n analyse kost 75 euro.

Voor de bemestingsgebruiksnormen telt de in compost aanwezige fosfaat voor de helft mee, en de (forfaitair vastgestelde) hoeveelheid stikstof voor 10 procent.