‘Vizier als Pavlov-reactie richting overheid’

Groente en fruit worden duurder, waarschuwde Glastuinbouw Nederland op 27 september. Een handige zet. De prijs van voedsel emotioneert.

Alle media pikten het op. De brancheorganisatie had meteen ook aandacht voor de onderliggende reden: de torenhoge gasprijs en de problemen die deze oplevert voor glastuinders. Tegelijkertijd is het een oproep aan supermarkten om de hogere prijs te vertalen naar de tuinders.

Nodig, maar niet vanzelfsprekend

Het is absoluut wenselijk, nodig eigenlijk ook, maar niet vanzelfsprekend dat de hogere kostprijs wordt doorberekend in de telersprijs. Hoe dan? Er is nog geen sprake van schaarste. Of in economische termen: het aanbod is nog onveranderd. De vraag is ook óf dit gaat gebeuren. Spanje, Marokko of noem de landen maar op, hebben niks op met de gasprijs. Nou ja, olie is ook peperduur. Dat zou de transportkosten kunnen opkrikken.

Risico is voor tuinder

Menig teler dreigt in de knel te komen met leveringscontracten met de retail. In die contracten staat geen paragraaf over torenhoge gas- of stroomprijzen. Ofwel, het risico is voor de tuinder. Best lastig. In boerenvakbondstermen vallen dergelijke extremiteiten al snel ‘buiten het ondernemersrisico’. Denk hier ook aan hagel-, water-, wind- of vorstschade. Als een Pavlov-reactie gaat het vizier richting overheid.

De alarmbel zou weleens als een boemerang kunnen terugkeren

Boemerang

In deze energie-extremiteit is dat best lastig. Glastuinbouw Nederland waakt ervoor om direct voor steun aan te kloppen. De alarmbel zou weleens als een boemerang kunnen terugkeren. De glastuinbouw is groot geworden met een uitzonderingspositie. Het gas was spotgoedkoop. De glastuinbouw was goed voor 10% van het gasgebruik in Nederland.

Koude kermis

Daarbij komt dat hier zeker ondernemerschap en het lef om risico’s te nemen, een rol spelen. Veel telers namen de gok om tegen de dagprijs gas in te kopen. Dat was lange tijd ook echt voordelig. Nu wacht hen een koude kermis.

De vraag is wat in deze extremiteit de beste optie is? De keuze zou weleens kunnen zijn dat de kas een poosje leeg staat. Hoe lang blijft die prijs zo hoog? Tegen welke prijs kun je nog telen? Ook dat is een inschatting voor de ondernemer. Ik zou in deze afweging niet te veel op de supermarkten rekenen.