Olieprijs in de lift

De olieprijs zit de laatste weken duidelijk in de lift. Eind juli noteert een vat Brent-olie zo’n 106 USD – het hoogste niveau in ruim twee maanden. Het is goed zoeken naar factoren die dit hoge prijspeil van olie ondersteunen, want het positivisme onder handelaren lijkt op het eerste gezicht moeilijk te verklaren.

Recent is het vertrouwen in het Europese herstel wel weer gegroeid. Allereerst hebben de Grieken een pakket bezuinigingsmaatregelen aangekondigd. Daarnaast spraken de Europese kopstukken (Draghi, Monti, Merkel, Hollande) nogmaals uit dat ze er tijdens Europees overleg alles aan zouden om de Euro te redden. Dit biedt echter nog geenszins zekerheid. Ondertussen gonzen er bovendien geruchten dat het IMF de steun aan Griekenland wil stopzetten, en staan de rentes op Italiaanse en (vooral) Spaanse obligaties op onhoudbaar hoge niveaus. Én moeten de Spaanse banken nog ondersteund met tot 100 miljard euro van de EU. Toch is het vertrouwen onder handelaren dus weer gegroeid, ondersteund door goede (of minder slecht dan verwachte) bedrijfsresultaten die de afgelopen weken gepresenteerd werden.

Het Europese nieuws was niet het enige dat de olieprijs beïnvloedde: overwegend positieve kwartaalcijfers van bedrijven uit de VS, voorzichtig optimisme over China en aanhoudende spanningen in het Midden-Oosten zorgden voor opwaartse druk op de olieprijs.

Overigens is de olieprijs in Europa relatief nog iets hoger dan in de VS. Oorzaak hiervoor is de flink tegen de dollar weggezakte euro. Door al het slechte nieuws uit Europa kost 1 euro nog ongeveer 1,22 dollar. Eind juli werd zelfs 1,20 USD/EUR bereikt, het laagste niveau sinds mei 2010.

De gasprijzen op lange termijn volgden de stijgende olieprijs.  Zowel cal-13 als cal-14 is op TTF inmiddels een cent duurder dan een maand geleden; cal-13 noteert rond 25,9 €ct/m3, cal-14 zelfs 26,4 €ct/m3. Wat daar als eerste aan opvalt is dat de markt weer in contango is, wat betekent dat gas in de toekomst weer duurder is dan gas op de kortere termijn. Een oorzaak hiervoor kan liggen in het toegenomen vertrouwen in economisch herstel.

Deze stijgende beweging werd door de gasprijzen op de korte termijn niet gevolgd. De day-ahead prijs staat eind juli op hetzelfde niveau als een maand daarvoor: 23,2 €ct/m3. De eerste twee weken van juli zagen we nog wel stijgende korte termijn gasprijzen, maar sinds 12 juli dalen die gestaag.

Hier waren een aantal oorzaken voor; ten eerste werd de dreigende massale staking in de Noorse olie- en gasproductie ter elfder ure afgewend. Bovendien namen de zorgen over het kleine aantal LNG-aankomsten wat af doordat er in Japan weer een kerncentrale online zal komen. Hierdoor neemt de Aziatische vraag naar LNG af, wat meer ruimte geeft voor transporten richting Europa. Deze factoren, gekoppeld aan de nog altijd structureel lage vraag zorgen voor neerwaartse druk op de gasprijs op korte termijn.

De voorbije maand is de dalende trend doorbroken waar de termijnprijzen voor elektriciteit al sinds 1 maart 2012 in zaten. In de periode maart – juni 2012 daalden de prijzen gestaag; de baseloadprijs voor 2013 ging in die periode van €55 naar €50/MWh. Inmiddels noteert cal-13 baseload weer boven de €51/MWh. De stijgende prijzen van olie (en in mindere mate kolen) waren hier uiteraard debet aan. Niet alle commodities stegen echter in prijs; als gezegd gas, maar ook CO2 werd goedkoper, wat juist neerwaartse druk op de elektriciteitsprijzen zette. Dit zien we voorzichtig terug in de licht gedaalde superpeak prijs voor 2013, die eind juli vlak boven de €60/MWh noteert.

De APX blijft intussen schommelen rond – en vlak boven – de € 40/MWh. Gezien de vakantieperiode, de stabiele – lees: lage – vraag  en het relatief koele weer zou dat nog wel wat lager kunnen zijn, een trend die we in Duitsland ook wel waarnemen. De Nederlandse prijzen zijn de laatste tijd echter structureel hoger dan de Duitse. Oorzaak hiervoor is het enorme opgestelde vermogen aan zonne-energie in Duitsland. Op zonnige dagen drukt dat de prijs sterk, maar door beperkte grenscapaciteit kunnen wij dit prijsvoordeel slechts deels importeren. Als het daar bovenop dan weinig waait, kan het prijsverschil aan weerszijden van de gens oplopen tot € 10/MWh. Overigens heeft de Duitse capaciteit aan renewables er daar in de voorbije maanden er al eens voor gezorgd dat de peakprijs voor een weekend lager lag dan de baseprijs, doordat erg veel zon en wind verwacht werd.