Historisch hoge olieprijs

De afgelopen veertien dagen hebben we de olieprijzen eerst de stijgende trend zien voortzetten die sinds de laatste week van januari heerst.

De piek die bij de olieprijs bereikt werd was een prijs van ruim 126 USD, of ruim 93 EUR voor een vat (Europese) Brent olie. Die laatste waarde was de hoogste waarde ooit in Euro’s gemeten. Daarbij speelt natuurlijk niet alleen de olieprijs, maar ook de wisselkoers USD/EUR een rol. Die laatste daalt al geruime tijd, door het toenemende vertrouwen in de Amerikaanse economie en de onzekerheid in Europa. Een Euro is op dit moment ongeveer 1,31 Dollar waard. Een half jaar geleden kon je met één Euro nog 1,45 Dollar kopen.
Het vreemde is dat er niet al teveel aandacht voor deze historisch hoge olieprijs is. Toen in 2008 de benzine 1,65 kostte, stonden de kranten vol met berichten over vraagdestructie (de toestand waarbij consumenten hun vraagpatroon op de lange termijn naar beneden bijstellen als gevolg van stijgende energieprijzen). Nu we aan de pomp 1,82 per liter betalen, horen we daar weinig over. Het is afwachten of de komende weken hoogten bereikt worden waarbij deze zorgen wel gaan ontstaan.
De laatste dagen maakt de olieprijs enige pas op de plaats, inmiddels noteert een vat Brent zo’n 123 USD. Daarmee is de trend van de laatste 6 weken voorlopig doorbroken. De zorgen over de productie- en aanvoersituatie in met name Iran houden de olieprijs nog altijd hoog. Statements van onder andere Obama dat ze de kwestie Iran voorlopig langs diplomatieke weg willen oplossen heeft hier echter wel enige spanning weggenomen. Daarnaast lijkt de aandacht voor de weinig rooskleurige mondiale macro-economische situatie weer toe te nemen. Zelfs China stelde deze week zijn groeiverwachting naar beneden bij, naar ‘slechts’ 7,5%. De voorbije jaren was een groeipercentage van boven de 10% de regel.

Gasprijzen op zelfde niveau
De termijnprijzen voor gas bewegen al maanden binnen een tamelijk smalle band voornamelijk zijwaarts. Daar is nog geen verandering in gekomen; de prijzen voor Cal-13 en Cal-14 zijn de afgelopen twee weken eerst wat gestegen om die stijging daarna weer bijna volledig in te leveren.
Opvallend daarbij is dat de prijzen voor beide jaren al sinds september vorig jaar voortdurend op bijna hetzelfde niveau zitten. De afgelopen twee weken werd zelfs af en toe de situatie van backwardation bereikt – de toestand waarbij de prijs voor 2014 onder die van 2013 ligt. Dit is ongebruikelijk, aangezien de onzekerheid voor contracten verder in de toekomst groter is, en daar dus normaal gesproken een hogere premie voor betaald moet worden.
Verder valt op dat de gasprijs nog altijd op een behoorlijk niveau staat. De prijzen voor de aankomende zomermaanden zijn de hoogste die we de afgelopen jaren hebben gezien. Er is meer dan voldoende aanbod, de storages zitten vol en de kwakkelende economie zorgt voor een magere vraagzijde van de markt. Toch blijven de prijzen in Europa relatief hoog, omdat zo’n 70% van alle gascontracten hier olie-geïndexeerd zijn. Dit zorgt ervoor dat de gasprijzen – met vertraging – vaak de trend van de olieprijzen volgen. Bijvoorbeeld in de Verenigde Staten, waar deze koppeling door goedkoop shale gas veel minder bestaat, zien we veel lagere gasprijzen.
De day-ahead gasprijs noteert op dit moment ruim 23 €ct/m3, en is daarmee al ongeveer drie weken bijna constant.

Koersbeweging vertaald in powercurve
Het is gebruikelijk dat de elektriciteitsprijzen de grondstoffen- en CO2-prijzen volgen. De laatste maanden is dat echter wel heel sterk het geval. De lage spreads zijn hier de voornaamste oorzaak van en zorgen ervoor dat iedere koersbeweging direct vertaald wordt in de powercurve. We zien dan ook nagenoeg exact hetzelfde patroon in de curves voor elektra en gas.
De lage spreads zorgen ervoor dat kolencentrales een stuk aantrekkelijker zijn dan gascentrales – die vaak helemaal niet meer rendabel zijn met de huidige spreads. Aangezien deze kolencentrales relatief veel CO2 produceren en voornamelijk baseload draaien, heeft het voorgenomen EU-besluit over de CO2-certificaten vooral invloed op de baseprijzen. De EU is van plan minder certificaten op de markt te brengen, wat kan leiden tot een prijsstijging van emissierechten. Dit zou weer kunnen leiden tot een stijgende prijs, aangezien dus vooral kolencentrales daar de dupe van worden.
Ondertussen hebben we de voorbije twee weken vooral lage spotprijzen gezien. Er was voldoende productie, geen onderhoud of verstoringen en het was relatief warm weer. Bovendien was het ook nog voorjaarsvakantie; allemaal redenen voor lage spotprijzen. De vraag is nu of de spotprijzen gaan reageren op de verwachte lagere temperaturen van de komende dagen.

Bron: Powerhouse