Tuinbouwmissie in Zuid-Afrika 18/19 april

Vandaag zijn we op weg naar Plantimex in Krugersdorp, ten westen van Johannesburg, een Nederlandse potplantenhandelaar die 75 procent van de markt in handen heeft.

Het landschap waar we doorheen rijden is heuvelachtig, met gras en wat bomen. Het land wordt weinig gebruikt, soms staan er wat paarden en dan plots een klein krottendorpje of een grote farm. We zitten ongeveer 1.500 meter boven zeeniveau en de weg is verbazingwekkend goed.

De relatiedag bij Plantimex overtreft onze verwachtingen. Alle kassen zijn leeggehaald en omgetoverd tot een beursvloer. Strakke stands, waaronder zeer grote van de Landbouwraad. Veel huiselijke dingetjes die gekocht kunnen worden, zoals potten en planten. Vrouwen staan in de rij voor de kassa. Intussen worden ook zaken gedaan.
 
Daarna bezoeken we potplantenkweker LVG, onderdeel van Plantimex. Zij zijn ongeveer 25 jaar geleden uit Nederland naar Zuid Afrika geëmigreerd en hebben dit bedrijf opgezet. Het hele bedrijf ziet er heel goed uit: schoon en georganiseerd. Eén van de eigenaren vertelde dat door de ‘black empowerment’ de kans groot is dat een autochtoon in het management moet. Donker of blank maakt dit bedrijf niet uit, maar aangezien het een familiebedrijf is willen ze sowieso niemand van buiten erbij. We horen dit meer en door dergelijke onzekere toekomstvooruitzichten is het wel lastig. Iedereen gaat echter gewoon door met zakendoen. Ze moeten ook wel.

Na het bezoek aan LVG gaan we naar een slateler. Weer heel ander niveau; wel de nieuwste fancy sla, maar zeer low tech.

Donderdag 19 april, Paarl, Westkaap

We verzamelen om acht uur ’s ochtends en gaan langs een tomatenkweker in de buurt. Hij heeft 100 hectare met tomaten, komkommers en kruiden. Ze leveren vooral (70 procent) aan Woolworth in Zuid-Afrika. Het is behoorlijk low tech. Hij is de grootste tomatenteler in de Westkaap. Opvallend is dat 43 procent van het bedrijf in handen is van de overheid. Die heeft het verkocht aan de werknemers, waardoor het nu in handen is van 280 mensen. Dit is een hele uitdaging, vooral omdat de belangen zo uiteenlopen. De reden is de black empowerment. Woolworth krijgt extra punten als ze leveranciers hebben die voor een groot deel door zwarte bedrijven worden gerund. Dus eigenlijk bepaalt Woolworth min of meer het beleid van dit bedrijf.

Hierna gaan we terug naar de beurs. De bedrijven krijgen matchmakingsgesprekken en dat gaat erg goed. Orders worden afgesloten, nieuwe bezoeken gepland. Zeer tevreden Nederlandse ondernemers. Na alle terughoudende berichten over de sector in dit land is dit ver boven verwachting!

Een Nederlandse tuinbouwhandelsmissie bezoekt momenteel Zuid-Afrika. Zestien bedrijven, waaronder teelt en techniek uit voedingstuinbouw en sierteelt, reizen een week rond langs bedrijven en een tuinbouwbeurs. Paulien Dirkzwager, manager International Affairs van de Kamer van Koophandel Den Haag, begeleidt de handelsmissie en houdt een dagboek bij.