Comeback van Elstar

De cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) geven de eerste voortekenen: de Elstar maakt een comeback. De wederopstanding van het paradepaardje van weleer gaat ten koste van andere oudere én nieuwe rassen.

Jonagold zakt verder weg en wint vooral in Polen terrein. Het CBS registreerde in 2005 4.377 hectare Elstar op een totaal areaal van 9.737 hectare appels. Het is met 45 procent een topjaar voor het ras. In hetzelfde jaar – waarin het areaal onder de 10.000 hectare zakt – komen voor het eerst ook de nieuwe rassen Junami, Kanzi en Rubens in de statistieken voor. Nog bescheiden, met respectievelijk 26, 51 en 31 hectare. Vijf jaar later is het aandeel Elstar gezakt naar 41 procent, in 2011 zelfs naar 40 procent. Tegelijkertijd maken de nieuwe rassen een opmars. In 2010 telt Nederland 429 hectare Junami, 380 hectare Kanzi en 192 hectare Rubens.



In 2012 is de kentering al te bespeuren. Het areaal Elstar daalt ten opzichte van 2011 weliswaar met 78 hectare tot 3.289 hectare; het aandeel op het totaal (dit zakt onder 8.000 hectare-grens) stijgt naar ruim 41 procent. De clubrassen Junami en Kanzi blijven in areaal gelijk, Rubens daalt. Hun aandeel op het totaal blijft gelijk tot 12,5 procent.



De precieze cijfers over dit jaar zijn nog niet voorhanden. Maar fruittelers kiezen bij de nieuwe aanplant opnieuw voor de vertrouwde Elstar. Het is niet eens zozeer de teelt die hen tot de terugkeer roept, maar de afzet van deze appels. De consument loopt niet weg met Wellant en Rubens. En voor Junami en Kanzi is een bescheiden markt.



Voor de fruitteler die met zijn jonge aanplant voor vijftien jaar afzet kiest, is de keuze voor alleen nieuwe rassen een te groot bedrijfsrisico gebleken. Natuurlijk profiteert Elstar nu van de vlucht in deze nieuwe rassen. Het areaal Elstar zakte; de vraag bleef, met een goede prijs tot gevolg. Maar het is te eenvoudig om het alleen daarop te schuiven. Ook Elstar kent nieuwe mutanten met een vollere kleur.



De balans na vijftien jaar vernieuwingsslag is zuur. Van de enorme reeks rassen blijven er uiteindelijk maar twee in de markt overeind. Het is een dure les voor telers die vertrouwden op vernieuwing.